Review AUDIOENGINE HD4
Phần 2: Chất âm và so sánh với AE A5+WL.
Để nhanh chóng làm rõ chất âm của AE HD4, mình chọn cách setup nó hệt như A5+ để xem 2 đứa kêu ra sao, từ đó sẽ có hình dung chính xác về chất âm HD4, bởi chất âm A5+ đã quá rõ rồi. Và cũng là một phép thử để xem liệu HD4 nghe kiểu hi-fi thì có được không?
Trước hết như bài trước phân tích đã thấy rõ hãng cố ý khuyến nghị HD4 chỉ dành để làm loa Desktop, và có thêm 1 yếu tố nữa khẳng định điều đó, đó là dây loa hãng cấp cho HD4 chỉ dài 2m. Cho nên trong setup như hình dưới đây mình đã phải thay dây loa khác cho HD4, cái dây gốc không đủ để nối giữa 2 loa như trong hình.
Và điều bất ngờ là HD4 nghe kiểu setup hi-fi rất khá, dường như bookshelf mà nghe kiểu setup hi-fi bao giờ cũng mang lại cảm giác tốt hơn là nghe nearfield. Vào cái setup của phòng mình tiếng HD4 lên đủ trầm và rất đĩnh đạc. Cho nên 1 lần nữa mình hiểu được ra câu chuyện tại sao chính con A5+wl mình lại thấy nó hay đến mức như vậy, cũng là bởi nó được đặt vào setup và phòng nghe buff tối đa performance cho nó rồi.
Bài viết review chất âm của HD4 có thể sẽ làm các bác thất vọng vì sự sơ sài, ít thông tin. NHƯNG thực tình mà nói, CHẤT ÂM CỦA HD4 GẦN NHƯ GIỐNG Y HỆT NGƯỜI ANH A5+ WL CỦA NÓ. Những phẩm chất của dải trung và cao của A5+ ra sao thì HD4 y chang, mình đổi qua đổi lại source và thử các track khác nhau, thì thấy vẫn chất tiếng đó, thậm chí đôi lúc có cảm giác vẫn cô ca sĩ đó, giọng hạt đó chỉ khác là 1 cô ngồi xuống 1 cô dứng lên (do setup A5+ bên dưới nên âm hình sẽ hạ thấp hơn HD4 mà thôi).
Cho nên dải trung và cao, chất âm tổng thể của HD4 phải nói rằng A5+ hay như thế nào thì HD4 cũng hay y như vậy.
TUY NHIÊN. VẪN CÓ SỰ KHÁC BIỆT. CÓ 2 SỰ KHÁC BIỆT CHÍNH YẾU.
Sự khác biệt THỨ NHẤT nằm ở dải trầm.
_ Dải trầm của A5+ nhờ driver to hơn nên xuống sâu hơn, nhiều hơn cả về lượng trầm lẫn độ sâu. HD4 chơi dải trầm thực ra tốt hơn A2+ nhiều, từ khoảng 30Hz vẫn thấy nó kêu, (rất nhiều track bass sweep trên youtube để test) và lưu ý là test với setup hifi trong phòng mình, còn setup nghe nearfield sẽ kém hơn. Nhưng vì lượng siêu trầm của A5+ nhiều hơn đáng kể HD4 cho nên nó thể hiện những âm thanh siêu trầm rõ ràng hơn, nổi bật hơn. Lượng siêu trầm có thể đánh giá HD4 / A5+ là khoảng 6.5~7/10.
Tuy nhiên vào setup hi-fi như phòng mình thì âm trầm của HD4 vẫn rất đủ và ổn, trầm vẫn cảm thấy sâu và mềm, không bị cứng và khô theo kiểu chỉ có mid bass và không có sub-bass như A2+ (nghe nearfield). A5+wl như ngay từ đầu mình đề cập, vào setup phòng mình A5+ wl có phần hơi dư trầm, đặc biệt là hơi dư siêu trầm. Thì HD4 ít hơn và tỏ ra vừa phải hơn. Cái này thì tùy gu nhạc rồi.
Nhưng có thể kết luận rằng, về lượng trầm mà cụ thể là lượng siêu trầm thì HD4 ít hơn A5+wl, ít hơn cũng kha khá, khoảng 6.5~7/10 về lượng, tuy nhiên trầm của HD4 không tệ, không phải kiểu loại trầm bị cắt hụt như A2+. Trầm của HD4 vẫn thể chơi ra những âm siêu trầm, chỉ là cường độ của chúng ít lại, và vì thế trầm của HD4 không bị khô cứng, mà là 1 loại trầm vừa phải lịch sự và có thể đánh solo được mà không cần sub. (phải mở ngoặc là trong điều kiện setup hi-fi, 2 loa cách xa nhau, phòng nhỏ < 13m2)
Với setup nearfield thì phòng mình phần dải tần 130Hz bị trội lên rất nặng, A2+ cũng bị cho nên việc bị trội 130Hz là do bản chất phòng chứ không phải do loa, trong khi siêu trầm hụt đi, cho nên HD4 vào phòng mình nghe nearfield không hay bằng setup hi-fi.
Tuy nhiên HD4 có khe thoát hơi khá dẹp, giống A2+, cho nên khi bật to, những track bass bạo lực thì hơi thổi ra thổi vào khe này rất mạnh và gây ra tiếng xé gió. Đây cũng lại là 1 nhược điểm.
Tổng kết lại về trầm: Dải trầm của HD4 vẫn là thua A5+ tương đối rõ ràng, chỉ đơn giản khám phá ra rằng dải trầm này cũng không tệ, có thể đánh solo, mặc dù vậy vẫn có 1 nhược điểm nhẹ là vấn đề tiếng xé gió qua khe thoát hơi. Có thể nói AE làm cái khe thoát hơi kiểu lỗ mỏng dẹt như thế này hơi bị bất cập. A5+ và HD6 thì khe thoát hơi cũng dạng thanh ngang như khe to hơn nhiều nên không bị tình trạng tiếng gió.
Đó là với setup hi-fi. Còn setup nearfield thì HD4 nghe còn ít siêu trầm hơn, đồng thời dải bass có những biến động khá mạnh với tùy từng phòng. Với phòng mình thì khi test đến 130Hz thì dải tần này nó khá là ồn, phải chỉnh EQ giảm 5db mới cân bằng lại được. Nói cung trải nghiệm nearfield chắc chẳng loa nào hay được, chỉ có A2+ với sub là được thôi. HD4 nghe nearfield thì đảm bảo là hay hơn A2+ solo, nhưng không thể hay bằng A2+ + sub được.
Sự KHÁC BIỆT THỨ HAI nằm ở vấn đề LỖ THOÁT HƠI
HD4 có lỗ thoát hơi đằng trước, do vậy phần tường sau lưng gần như không có bất kì ảnh hưởng gì đến chất âm, có thể kê HD4 vào sát tường hoặc xa tường, đều không mấy ảnh hưởng.
Tuy nhiên đây chính là điểm khác biệt với A5+ wireless khi lỗ thoát hơi của A5+ ở đằng sau. Lỗ thoát hơi đồng thời cũng chính là lỗ dẫn âm, bởi nói gì thì nói với thùng loa hở, thì lỗ thoát hơi chính là 1 cửa để âm thanh phát ra. Và đây chính là 1 yếu tố then chốt làm nên 1 trong những sự khác biệt về chất âm của A5+ và HD4 khi cùng test ở setup hi-fi. Âm thanh HD4 và A4+ thoạt nghe rất giống nhau ở dải trung và cao. Nhưng khi nghe kĩ lại thấy A5+ âm rộng hơn, sân khấu sâu hơn và 3D hơn.
Mình đoán điều này có được chính là nhờ phần âm dội từ sau lưng của A5+ vào tường sau và đội lại, khi đến tai người nghe đó là âm thanh phản xạ thứ cấp có độ trễ rất nhỏ và chính những âm thanh này tạo nên tính không gian, tính 3D của âm thanh. TRong phòng thu nó có khái niệm (wet/dry) chính là để nói về cường độ âm dội. Dry hoàn toàn là không có âm dội, còn wet là ngược lại. Và tùy theo độ trễ và cường độ của âm đội cho ta cảm nhận không gian rộng hay sâu bao nhiêu, đó cũng chính là cái logic đằng sau cái hiệu ứng mix âm trong phòng thu sao cho khi thì như là trong phòng studio, khi thì như đang trong khán phòng.
Và câu chuyện giữa HD4 và A5+ khác nhau chính nằm ở điều này. A5+ có lỗ thoát hơi phía sau nên nó tạo ra phần âm dội vào bức tường sau lưng nó và nhờ đó nó tạo ra hiệu ứng không gian rõ ràng hơn, rộng, sâu và nổi khối hơn. Trong khi HD4 âm sẽ DRY hơn, dry ở đây không phải là khô về chất âm, mà là khô về mix âm. Và vì vậy cảm giác sân khấu của nó ít hơn.
Giờ thì mình đã hiểu tại sao A5+ vào phòng mình nó lại nghe tốt đến mức vậy, không chỉ vấn đề các dải âm mà còn tính sân khấu, tính không gian có được nhờ sự dội âm nhờ thoát hơi mặt sau. Có rất nhiều thứ giúp giải thích vì sao A5+ vào phòng mình lại hay đến như vậy, nhưng trải nghiệm dần dần mình mới khám phá ra được.
Cái lỗ thoát hơi mặt sau này của A5+ nó cũng là con dao 2 lưỡi, nó hay lên được thì cũng dở đi được, nếu ai để loa quá sát tường thì âm trầm sẽ bị lùng bùng và rền nặng. Như phòng mình mình để nó cách xa tường sau tầm 40cm, đó có lẽ là cự li lý tưởng nhất.
Kết luận: MẶC DÙ CHẤT ÂM TRUNG VÀ CAO CỰC KÌ GIỐNG NHAU, nhưng A5+wl vẫn trình diễn trên tài so với HD4 trong setup hi-fi, trên tài ở phần âm trầm, lẫn phần tái tại không gian, rộng, sâu và 3D hơn, cảm giác tính sân khấu rõ ràng hơn.
Nhưng vẫn phải nhấn mạnh, là HD4 không hề tệ khi setup hi-fi trong phòng nhỏ, trái lại, nó cũng rất hay, vì thoạt đầu khi nghe thoáng qua, chất âm nó cực kì giống A5+, thậm chí có phần khó phân biệt. Chỉ có dải trầm là dễ nhận biết do A5+ nhiều siêu trầm hơn. Còn tính sâu khấu, 3D là phải để ý tinh tai để nhận biết sự khác biệt. Cho nên nếu phòng nhỏ mà lựa chọn HD4 để nghe hi-fi cũng không phải là dở đâu. Chỉ là A5+ thì sẽ hay hơn 1 bậc mà thôi.