Chiến tranh năng lượng thế giới, Trung Quốc đang dần tiến đến vị trí dẫn đầu thị trường?

Đến nay, cạnh tranh quyền thống trị giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ là sự chạy đua về đầu đạn hạt nhân, tên lửa, máy bay chiến đấu và tàu sân bay, mà còn mở rộng đến lĩnh vực tài chính tiền tệ, lương thực và năng lượng.

Đã bùng nổ và đang nóng lên?

Sự hợp tác chặt chẽ giữa Trung Quốc và các nước Arab không thể chỉ đơn thuần coi là sự phát triển tự nhiên của sáng kiến "Vành đai và Con đường" (BRI), mà cần phải đặc biệt quan sát dưới góc độ chiến tranh năng lượng và quyền thống trị năng lượng.

Tuần trước, chuyến thăm Arab Saudi và gặp các lãnh đạo Arab của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Ông Tập đã cùng lãnh đạo Saudi Arabia thiết lập "quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện", đồng thời lần lượt tổ chức hội nghị thượng đỉnh quốc gia lần đầu tiên với các nước Arab và các nước Vùng Vịnh.

Động thái này đã thu hút sự chú ý của các giới bên ngoài. Có người cho rằng đây là một cuộc đọ sức khác giữa Trung Quốc với Mỹ, chia rẽ Mỹ-Saudi Arabia và Mỹ với các nước thuộc thế giới Arab.

Trong khi đó, có thông tin cho rằng, Tổng thống Joe Biden sắp tổ chức hội nghị thượng định tương tự như vậy với một số quốc gia châu Phi, để “đối trọng với Trung Quốc.

Trên thực tế, nếu nghiên cứu Tuyên bố chung đưa ra sau khi Trung Quốc và Saudi Arabia ký "Thỏa thuận quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện" sẽ phát hiện rằng, hai bên nhấn mạnh "quan hệ Đối tác chiến lược quan trọng" về hợp tác năng lượng và hợp tác thương mại dầu mỏ.

Trung Quốc hoan nghênh vai trò của Saudi Arabia trong việc hỗ trợ sự cân bằng và ổn định của thị trường dầu mỏ toàn cầu, đồng thời hoan nghênh Saudi Arabia là "nguồn cung cấp dầu thô chủ yếu đáng tin cậy" của Trung Quốc.

Đương nhiên, hợp tác trên lĩnh vực năng lượng giữa Trung Quốc và Saudi Arabia không chỉ giới hạn ở thương mại dầu mỏ, mà sẽ "tăng cường hợp tác" trên phương diện nghiên cứu phát triển công nghệ sản phẩm hóa dầu và khai thác năng lượng mới.

Xét từ góc độ năng lượng, hợp tác giữa Trung Quốc và Saudi Arabia cũng như các nước Arab vùng Vịnh khác trên thực tế đã làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của cuộc chiến năng lượng thế giới.

Xét từ góc độ sở hữu và có được nguồn năng lượng, trong tương lai nước nào có quyền phát ngôn về thương mại năng lượng trong cộng đồng quốc tế mới là siêu cường thế giới thực sự. Do đó, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Trung Quốc và các nước sản xuất dầu mỏ Arab đồng nghĩa với cuộc chiến năng lượng thế giới đã bùng nổ và đang nóng lên.

Trung Quốc hiện còn tăng cường hợp tác với các cường quốc sản xuất dầu mỏ Arab, nhấn mạnh thương mại năng lượng, nghiên cứu phát triển công nghệ và sản phẩm trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Truyền thông quốc tế lưu ý đến việc Trung Quốc đề xuất dùng đồng Nhân dân tệ làm phương tiện thanh toán trong thương mại dầu mỏ với các nước Arab. Dù đến nay vẫn chưa có nước nào hồi đáp đề nghị của Bắc Kinh, nhưng nếu chiến tranh tài chính thế giới do cuộc chiến năng lượng gây ra, thì địa vị thống trị thế giới của đồng USD sẽ không ngừng bị Nhân dân tệ thách thức.

Hiện nay, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Saudi Arabia. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2021 lên đến 87,3 tỷ USD. Các sản phẩm chủ yếu Trung Quốc xuất khẩu sang Saudi Arabia là hàng dệt may, sản phẩm điện tử và máy móc.

Ngược lại, Trung Quốc chủ yếu nhập khẩu dầu mỏ và nhựa nguyên sinh từ Saudi Arabia. Năm 2000, xuất khẩu dầu mỏ của Saudi Arabia sang Trung Quốc chỉ 1,5 tỷ USD, nhưng đến năm 2010 đã vượt qua 25 tỷ USD.

Năm 2022, Công ty dầu khí quốc gia Saudi Aramco đầu tư dự án tổ hợp lọc hóa dầu trị giá 10 tỷ USD ở Trung Quốc, là dự án đầu tư lớn nhất của Saudi Arabia ở Trung Quốc. Xét từ xu hướng phát triển này, "chiến tranh năng lượng" dường như là một lộ trình khác để Trung Quốc bứt lên, nắm giữ các yếu tố quan trọng đối với thế giới, ít nhất là về năng lượng.

Click to expand...