dutchcourage
Senior Member
Do gần đây có nhiều bạn đặt câu hỏi về việc luyện bảng IPA, và một số bạn khuyên là phải học hết toàn bộ 44 âm trong bảng IPA. Mình không đồng ý với lời khuyên này.
Dù bản thân mình đã đạt mức điểm 6.5 Speaking IELTS thi thật (7.0 thi thử), mình cũng vẫn chưa thể phát âm chuẩn toàn bộ 44 âm trong bảng IPA, mà thay vào đó mình chỉ tập trung nguồn lực vào một số âm quan trọng. Nhờ việc chọn lọc âm mà mình tránh được tình trạng học trước quên sau, hoặc học quá dàn trải mà dẫn đến việc học mãi mà không thấy sự tiến bộ rõ rệt.
Tiêu chí chọn các âm quan trọng của mình: phổ biến, dễ sửa, và nếu phát âm sai thì dễ gây hiểu lầm.
Ngoài ra, mình cũng phân các âm quan trọng thành 4 cấp độ khác nhau, cấp độ càng cao thì mình càng ưu tiên.
Sau đây là các âm (kèm cấp độ quan trọng) mà mình đã phân loại (disclaimer: ngoài kinh nghiệm bản thân thì mình có tham khảo giáo trình American Accent Training và Pronunciation Workshop, thành ra bạn cũng có thể thấy các âm này được các giáo trình này ưu tiên dạy đầu tiên)
1, Âm quan trọng nhất là nguyên âm schwa. Nó là âm phổ biến nhất trong tiếng Anh (chiếm 30% số âm được phát âm). Mặc dù trong tiếng Anh các nguyên âm có trường độ dài gấp 2 lần nguyên âm tiếng Việt nhưng riêng âm schwa có trường độ bằng một nửa nguyên âm tiếng Việt. Đó cũng là lí do tại sao mà ta thấy người bản xứ nói tiếng Anh rất nhanh. Một video về vấn đề này:
2, Âm quan trọng tiếp theo là phụ âm r. Một điểm cần lưu ý là các bạn phát âm sai âm r rất nhiều do tưởng mình biết phát âm âm r trong tiếng Việt như thế nào rồi, và áp cách phát âm đó sang tiếng Anh. Xem video sau:
Ngoài âm r thì còn âm l rất quan trọng. Âm l tuy IPA chỉ dùng một kí hiệu nhưng thực ra cần chia âm l thành hai âm khác nhau, một âm l đứng đầu từ và một âm l khác đứng giữa và cuối từ (gọi là âm dark l)
3, Tiếp theo là các âm có hơi như p, t, k, th, s, sh (và phiên bản hữu thanh của các âm này). Các âm này đều có một luồng hơi đặc trưng được phát ra, và bạn sẽ nghe được các âm này nhờ luồng hơi đặc trưng đó. Bạn có thể thấy sự khác nhau của âm t tiếng Việt và âm t tiếng Anh trong các từ ten (số 10) và ăng-ten. Tuy nhiên do ảnh hưởng từ tiếng Việt mà nhiều khi trong vô thức các bạn không phát hơi khi nói.
4, Tiếp theo là cặp hai âm i (đều khác âm i trong tiếng Việt) và cặp hai âm u, do nếu nhầm lần giữa các nguyên âm này thì thường sẽ gây lệch nghĩa khá tai hại
Vậy là tổng cộng ta có 20/44 âm quan trọng và mình chỉ cần học thế này và các thành phần khác như ngữ điệu và vocab ổn thì đủ 6.5 IELTS Speaking rồi. Theo mình thì khi nào bạn đạt đến mức điểm ấy và muốn mục tiêu cao hơn bạn mới nên luyện các âm khác.
Ngoài ra, một mẹo nữa là trước khi luyện một âm nào đó hay trước khi đi thi nói, bạn có thể sử dụng các bài tập khởi động cơ miệng của cô Rachel tại
để cơ miệng được linh hoạt hơn khi phát âm
Dù bản thân mình đã đạt mức điểm 6.5 Speaking IELTS thi thật (7.0 thi thử), mình cũng vẫn chưa thể phát âm chuẩn toàn bộ 44 âm trong bảng IPA, mà thay vào đó mình chỉ tập trung nguồn lực vào một số âm quan trọng. Nhờ việc chọn lọc âm mà mình tránh được tình trạng học trước quên sau, hoặc học quá dàn trải mà dẫn đến việc học mãi mà không thấy sự tiến bộ rõ rệt.
Tiêu chí chọn các âm quan trọng của mình: phổ biến, dễ sửa, và nếu phát âm sai thì dễ gây hiểu lầm.
Ngoài ra, mình cũng phân các âm quan trọng thành 4 cấp độ khác nhau, cấp độ càng cao thì mình càng ưu tiên.
Sau đây là các âm (kèm cấp độ quan trọng) mà mình đã phân loại (disclaimer: ngoài kinh nghiệm bản thân thì mình có tham khảo giáo trình American Accent Training và Pronunciation Workshop, thành ra bạn cũng có thể thấy các âm này được các giáo trình này ưu tiên dạy đầu tiên)
1, Âm quan trọng nhất là nguyên âm schwa. Nó là âm phổ biến nhất trong tiếng Anh (chiếm 30% số âm được phát âm). Mặc dù trong tiếng Anh các nguyên âm có trường độ dài gấp 2 lần nguyên âm tiếng Việt nhưng riêng âm schwa có trường độ bằng một nửa nguyên âm tiếng Việt. Đó cũng là lí do tại sao mà ta thấy người bản xứ nói tiếng Anh rất nhanh. Một video về vấn đề này:
2, Âm quan trọng tiếp theo là phụ âm r. Một điểm cần lưu ý là các bạn phát âm sai âm r rất nhiều do tưởng mình biết phát âm âm r trong tiếng Việt như thế nào rồi, và áp cách phát âm đó sang tiếng Anh. Xem video sau:
Ngoài âm r thì còn âm l rất quan trọng. Âm l tuy IPA chỉ dùng một kí hiệu nhưng thực ra cần chia âm l thành hai âm khác nhau, một âm l đứng đầu từ và một âm l khác đứng giữa và cuối từ (gọi là âm dark l)
3, Tiếp theo là các âm có hơi như p, t, k, th, s, sh (và phiên bản hữu thanh của các âm này). Các âm này đều có một luồng hơi đặc trưng được phát ra, và bạn sẽ nghe được các âm này nhờ luồng hơi đặc trưng đó. Bạn có thể thấy sự khác nhau của âm t tiếng Việt và âm t tiếng Anh trong các từ ten (số 10) và ăng-ten. Tuy nhiên do ảnh hưởng từ tiếng Việt mà nhiều khi trong vô thức các bạn không phát hơi khi nói.
4, Tiếp theo là cặp hai âm i (đều khác âm i trong tiếng Việt) và cặp hai âm u, do nếu nhầm lần giữa các nguyên âm này thì thường sẽ gây lệch nghĩa khá tai hại
Vậy là tổng cộng ta có 20/44 âm quan trọng và mình chỉ cần học thế này và các thành phần khác như ngữ điệu và vocab ổn thì đủ 6.5 IELTS Speaking rồi. Theo mình thì khi nào bạn đạt đến mức điểm ấy và muốn mục tiêu cao hơn bạn mới nên luyện các âm khác.
Ngoài ra, một mẹo nữa là trước khi luyện một âm nào đó hay trước khi đi thi nói, bạn có thể sử dụng các bài tập khởi động cơ miệng của cô Rachel tại
)).
