Ngày làm việc của chúng ta đang thay đổi

Trước đại dịch, nhịp sống trong ngày, ít nhất là đối với nhân viên văn phòng, hầu như không thay đổi trong hàng trăm năm. Nhưng giờ đây, hiệp ước xã hội thời đại công nghiệp chi phối cách chúng ta trải qua ngày làm việc trong nhiều thế hệ đang bị phá vỡ.

Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động Công bằng năm 1938 của Mỹ đã đặt ra nền tảng chính thức về cách đo lường lao động. Trước cuối thế kỉ 18, hầu hết mọi người làm việc trong hoặc gần nhà của họ, trong các trang trại hoặc xưởng thủ công. Thiên nhiên và tôn giáo chi phối ý thức về thời gian của người lao động. Giới quý tộc và thương nhân giàu có sở hữu đồng hồ đeo tay, nhưng đối với hầu hết mọi người, mặt trời quyết định giới hạn của ngày làm việc.

Điều đó đã thay đổi với sự xuất hiện của hệ thống nhà máy. Vào những năm 1700, cuộc Cách mạng Công nghiệp diễn ra khắp nước Anh, khi các công nghệ mới như động cơ hơi nước và máy dệt chạy bằng điện đã chuyển đổi ngành sản xuất. Chúng đã làm giảm khả năng cạnh tranh của những người lao động làm việc tại nhà, đặc biệt là trong các ngành như dệt may. Cả gia đình, đột nhiên trở nên nghèo khó, buộc phải đến các nhà máy để làm việc và chịu sự quản lí của công cụ: Đồng hồ.

Ở đó, công nhân phải làm việc từ 7 giờ sáng đến 10 giờ đêm hàng ngày, chỉ có 1,5 giờ nghỉ để ăn. Các ông chủ theo dõi chuyển động của công nhân và trừ tiền nếu công nhân không làm việc đúng thời gian. Các nhà máy ban đầu thường xuyên kiểm soát quyền xem thời gian. Trong nhà máy, thời gian trở thành công cụ bóc lột công nhân. Nhưng hệ thống nhà máy cũng giúp tạo ra một khoảng thời gian khác, khi đó họ không phải làm việc và có thể sử dụng chúng theo bất kì cách nào mình thích. Bằng cách tách nơi làm việc ra khỏi nhà, hệ thống nhà máy khiến công nhân chia ngày của họ thành giờ lao động và giờ nghỉ ngơi.

Cuộc chiến đòi phân chia giờ làm việc bắt đầu với lao động trẻ em. Trong những năm đầu công nghiệp hóa, trẻ em thường làm việc từ 12 đến 14 giờ một ngày trong các nhà máy ở Anh. Năm 1830 một người Anh theo chủ nghĩa bãi nô Richard Oastler đã viết một lá thư cho một tờ báo ở Leeds so sánh lao động trẻ em với nô lệ thuộc địa. Bức thư của Oastler đã thúc đẩy một chiến dịch toàn nước Anh đòi ngày làm việc 10 giờ cho trẻ em lao động. Chiến dịch đó cuối cùng đã giúp giảm số giờ làm việc cho cả người lớn ở Anh và Mỹ.

Thời gian cũng thay đổi

Khi chế độ làm việc tám giờ một ngày đối với người lao động đang được xây dựng, bản thân thời gian cũng đang thay đổi để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp. Năm 1883, một hiệp hội các nhà điều hành đường sắt ở Mỹ đã thay thế các hệ thống đồng hồ địa phương bằng các múi giờ tiêu chuẩn hóa toàn quốc mà chúng ta sử dụng ngày nay. Trong những năm đầu của thế kỉ 20, khi người lao động tiếp tục đấu tranh cho ngày làm việc ngắn hơn, nhiều người Mỹ tin rằng, việc kiểm soát chặt chẽ thời gian có thể mang lại cho người lao động cuộc sống tốt hơn. Frederick W. Taylor đã theo dõi chuyển động của từng công nhân bằng đồng hồ bấm giờ để thiết lập thời gian tiêu chuẩn mà một nhiệm vụ nên thực hiện.

Sự thành công của Ford Motor

Company đã chứng minh quan điểm của Taylor. Các dây chuyền lắp ráp tự động của Ford, đồng bộ hóa chuyển động của công nhân và máy móc, đã giúp công ty có thể tăng hơn gấp đôi mức lương tối thiểu của công nhân lên mức chưa từng có là 5 USD cho một ngày tám giờ vào năm 1914. Tất nhiên, việc cấp cho công nhân “tám giờ làm những gì chúng tôi muốn” đã cho phép Ford điều hành các nhà máy của mình theo ba ca 8 giờ liên tục trong một ngày. Năm 1926, công ty là một trong những công ty đầu tiên áp dụng tuần làm việc 40 giờ trong 5 ngày.

Sau đó, Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động Công bằng, biến các nguyên tắc đằng sau hệ thống của Ford thành luật. Cách phân chia thời gian này đã định hình cuộc sống của người Mỹ trong nhiều thập kỉ, bất chấp sự ra đời của hàng loạt công nghệ truyền thông mới như điện thoại, truyền hình.

Máy tính và bước ngoặt mới

Điều đó đã thay đổi vào đầu những năm 1980, khi máy tính trở nên đủ nhỏ và internet đem lại khả năng kết nối chúng lại với nhau. Đầu những năm 1980, máy tính đã trở thành thiết bị đa năng, có thể xử lí văn bản như máy đánh chữ và tính toán trên màn hình giống như màn hình tivi. Modem quay số cho phép người dùng gia đình làm việc trực tuyến với đồng nghiệp của họ trong thời gian thực, như thể họ cũng đang ngồi trong văn phòng.

Những tác động của sự biến đổi này thay đổi tùy thuộc vào những gì người lao động làm để kiếm sống. Ngày nay, máy tính cho phép các công ty theo dõi nhu cầu thị trường trong thời gian thực và điều chỉnh lịch trình của công nhân một cách nhanh chóng. Điện thoại di động cho phép các ông chủ liên lạc với nhân viên ở bất cứ đâu và bất cứ khi nào họ muốn. Người giám sát có thể dễ dàng yêu cầu nhân viên dịch vụ sắp xếp lại ca làm việc của họ. Nhiều người không còn có thể phân chia ngày của họ thành các giai đoạn lao động và nghỉ ngơi.

Các công nghệ kĩ thuật số cũng đã mở rộng quyền giám sát của người sử dụng lao động, từ đó làm giảm khả năng của người lao động trong việc đảm bảo rằng, họ được trả lương công bằng.

Vào thế kỉ 19, quyền giám sát của các ông chủ chỉ dừng lại ở cổng nhà máy. Ngày nay, khi chúng ta làm việc ở nhà, máy tính có thể giúp các ông chủ dễ dàng theo dõi thao tác gõ phím, điều khiển máy ảnh và chạm vào micrô của chúng ta. Ngược lại, khả năng kiểm soát của người lao động bị hạn chế triệt để vì các thuật toán là bí mật thương mại.

Các công nghệ kĩ thuật số khuếch đại quyền lực của người sử dụng lao động một cách rõ ràng, nhưng chúng cũng giúp nhiều người trong chúng ta có thể cân bằng giữa lao động và nghỉ ngơi, do đó tái hòa nhập những phần cuộc sống của chúng ta bị chia cắt bởi cuộc Cách mạng Công nghiệp. Khi công nhân đấu tranh cho ngày làm việc tám giờ, họ không chỉ tìm cách làm việc ít hơn. Họ muốn tạo điều kiện để các gia đình có thời gian ở bên nhau, công dân có thời gian để tập hợp và bỏ phiếu và mọi người có thời gian để đọc, viết và phát triển. Khi những người công nhân mang đồng hồ của họ vào nhà máy, họ đang tìm cách đảm bảo việc đo lường lao động một cách công bằng và trả lương bình đẳng cho những công việc như nhau.

Về cơ bản, những cuộc đấu tranh trong thời đại công nghiệp về cách cấu trúc ngày và tuần là những cuộc đấu tranh về cách trao cho người lao động nhiều quyền kiểm soát hơn đối với cuộc sống của họ và nhiều nguồn lực hơn để chăm sóc lẫn nhau.

.......

Click to expand...