Nếu như trước đây, học sinh phải "vắt óc suy nghĩ" để làm bài tập về nhà thì khi có ChatGPT, công việc này sẽ “nhanh như một nốt nhạc”. Việc ChatGPT ngày một lấn lướt, đặt thách thức cho hệ thống giáo dục trong kiểm tra, đánh giá học sinh.
Giáo viên có thể dạy học sinh sử dụng ChatGPT một cách hiệu quả. Ảnh: Hoài Anh
ChatGPT ra đề kiểm tra, giải bài tập
Nhờ ChatGPT ra đề kiểm tra 15 phút môn Hoá học, ThS Võ Hoàng Quân – Khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Sư phạm TPHCM nhận lại kết quả bất ngờ với đề bài có cả nội dung trắc nghiệm, điền từ vào chỗ trống, câu hỏi tự luận. Thậm chí, ChatGPT ra được thang điểm cho từng phần và đáp án trả lời cho đề bài đó. Hay chỉ cần đưa một câu hỏi khác, công cụ này ngay lập tức đưa ra đáp án.
Dưới góc độ Công nghệ thông tin, ThS Võ Hoàng Quân đã có nghiên cứu về ChatGPT và định hướng cải tiến đánh giá học sinh ở Việt Nam trong bối cảnh dạy học phát triển phẩm chất, năng lực.
Ông Quân liệt kê những phương pháp đang sử dụng để đánh giá học sinh như: quan sát, sản phẩm hoạt động, vấn đáp, kiểm tra viết. Thế nhưng với sự phát triển của ChatGPT, công cụ này đã hoàn toàn thay đổi kịch bản giáo dục từ vai trò người học đến người dạy, từ cách tiếp cận đến sử dụng nguồn tri thức.
Giảng viên này dẫn ví dụ, nếu như trước đây, học sinh, sinh viên về nhà phải bỏ nhiều thời gian để rèn luyện tư duy, củng cố kiến thức, “vắt óc suy nghĩ” giải bài tập thì bây giờ nhanh thôi, chỉ trong vòng 1 phút, ChatGPT sẽ có câu trả lời. Thậm chí, cả một bài tiểu luận cuối môn học của sinh viên hoàn toàn có thể được thực hiện cả phần phương diện, cấu trúc, nội dung… bởi ChatGPT.
Vấn đề đặt ra là các bài tập không còn khả năng phản ánh đúng năng lực của người học. Do đó, để đảm bảo được tính minh bạch và liêm chính trong học thuật là một thách thức lớn đối với hệ thống đánh giá của giáo dục - ThS Võ Hoàng Quân nhận định và cho rằng đã đến lúc cần phải tìm một cái phương pháp đánh giá mới phù hợp với thời đại.
ThS Võ Hoàng Quân và nhóm nghiên cứu đã áp dụng ChatGPT vào hệ thống đánh giá giáo dục và chỉ ra những thuận lợi và khó khăn nhất định.
Theo nhóm nghiên cứu, cơ hội mà ChatGPT mang lại cho kiểm tra, đánh giá rất nhiều. Trong đó có thể kể đến như tăng tính khách quan trong đánh giá. Ví dụ, với 2 bài văn của học sinh có kiến thức, cấu trúc tương đồng nhau nhưng do sự đánh giá cảm quan hoặc một sự khác biệt nào đó giữa giáo viên này với giáo viên kia nên kết quả khác nhau. ChatGPT thì không vậy, việc đánh giá là khách quan.
ChatGPT có thể tạo ra những bài kiểm tra hoàn toàn tự động, chấm bài hoặc phát hiện ra lỗi sai; Hỗ trợ giáo viên phân tích, đánh giá tổng quan bài làm của người học. Nhờ đó, giáo viên tiết kiệm nhiều thời gian.
Học sinh hỏi ChatGPT về bài thơ Tây Tiến. Ảnh: Hoài Anh
Dù vậy, những thách thức mà ChatGPT mang đến cũng đáng lo ngại. Một trong những thách thức đó là độ chính xác của kết quả. Mặc dù ChatGPT có thể trả lời các câu hỏi, tuy nhiên nó không có sự hiểu biết sâu sắc như một giáo viên chuyên môn. Đặc biệt, ChatGPT không thể thay thế hoàn toàn việc tương tác giữa con người với con người trong giáo dục.
“Trong một số trường hợp, ChatGPT đưa ra kết quả không chính xác. Người sử dụng phải đủ sáng suốt để nhận ra. Đáng nói, chúng ta có thể “dạy” lại cho ChatGPT. Đội ngũ giáo viên phải có đầy đủ kiến thức cũng như trình độ công nghệ để kịp giám sát ChatGPT”, ông Quân nói.
Nhóm nghiên cứu của ông Quân cũng đưa ra đề xuất ứng dụng ChatGPT cải tiến đánh giá giáo dục gồm: Định hướng cho ChatGPT trong việc hỗ trợ đánh giá, giám sát chất lượng giảng dạy; Hỗ trợ xác định kiến thức học sinh từ đó hỗ trợ các em lên kế hoạch học tập; Xây dựng hệ thống kiểm tra tự động; Hỗ trợ cải thiện chất lượng giáo dục; Kết hợp đánh giá giáo viên; Thay đổi cách thức đánh giá.
ChatGPT thông minh lên từng ngày
Theo giảng viên Sầm Vĩnh Lộc - Trường Đại học Sư phạm TPHCM, cần thừa nhận vai trò và sức ảnh hưởng của ChatGPT đối với sự phát triển của giáo dục. Đó là những đóng góp mang tính tích cực nhưng cũng không ít hạn chế của nền tảng này mà người dùng cần nhận thức rõ để tránh lệ thuộc, lạm dụng.
Để khắc phục nhược điểm, nhà sản xuất chuẩn bị cho ra đời ChatGPT phiên bản 4.0 với khả năng phản hồi và độ thông minh gấp vài chục lần hiện tại, như vậy tác dụng còn khủng khiếp hơn.
ChatGPT đang có ảnh hưởng lớn tới ngành giáo dục. Ảnh minh hoạ: Huyên Nguyễn
Ông Bùi Quốc Anh - Giám đốc trung tâm dữ liệu Đại học Quốc gia TPHCM cũng cho biết, việc nâng cấp ChatGPT từ phiên bản 3.5 hiện nay lên 4.0 trong tương lai thì số lượng nơ-ron tăng lên 1.000 lần, đồng nghĩa với khả năng xử lý nâng lên rất nhiều lần.
