Sự thật ‘Việt Nam chỉ làm được ốc vít cho biển số ô tô’?

Phát biểu của ông Phan Đăng Tuất - chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) - mới đây gây nhiều ý kiến trái chiều khi cho rằng việc “Việt Nam chỉ làm được ốc vít cho biển số xe ô tô”.​

Một dây chuyền sản xuất, lắp ráp linh kiện ô tô tại Việt Nam - Ảnh: H.THANH

Để tìm hiểu thực hư câu chuyện, Tuổi Trẻ Online đã trực tiếp liên hệ với ông Phan Đăng Tuất và đại diện của Hiệp hội VASI thì được biết đây là một trong những nội dung ông Tuất phát biểu tại buổi họp báo về Triển lãm chuyên ngành công nghiệp phụ tùng và dịch vụ ô tô (Automechanika 2023) diễn ra vài ngày trước.

Tại đây, ông Tuất đã đặt câu hỏi về việc “Việt Nam đã có ngành công nghiệp ô tô hay chưa?”. Để trả lời cho câu hỏi này, ông nêu quan điểm Việt Nam “vừa có, vừa chưa có ngành công nghiệp ô tô”.

Việt Nam đã có ngành công nghiệp ô tô chưa?​

Giải thích, ông Tuất cho rằng khi đánh giá một nền công nghiệp ô tô thì sẽ dựa trên quy mô thị trường và năng lực sản xuất nội tại của thị trường. Thông thường theo các thống kê quốc tế, một thị trường tiêu thụ 500.000 xe/năm mới là thị trường ô tô hoàn hảo, kéo theo phát triển ngành công nghiệp ô tô.

Còn hiện nay, "Việt Nam tiêu thụ khoảng 200.000 xe, chủ yếu nhập khẩu lắp ráp thì có gọi là ngành công nghiệp ô tô không? Vì để có nền công nghiệp ô tô cần phải có nền khoa học công nghệ kỹ thuật cơ bản, đến nền công nghiệp vật liệu, sản xuất ra thép hợp kim” - ông Tuất nêu vấn đề.

Dẫn chứng thêm, ông nói trên một chiếc xe ô tô hiện nay hơn 20.000 chi tiết linh kiện, dùng hơn 200 mã kim loại. Tuy nhiên, Việt Nam chưa chế tạo được một mã nào trong số đó, thì không thể gọi là công nghiệp ô tô.

Ông cho rằng đây là sự thật cần được thẳng thắn nhìn nhận và nhắc lại câu chuyện: “Có thời tôi hay nói mỉa mai rằng Việt Nam chỉ duy nhất làm được ốc vít để lắp biển số mà chỉ 6 tháng sau đã gỉ mất rồi”.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online vào trưa 24-2, ông Tuất khẳng định quan điểm đã nêu tại hội thảo trước đó. Ông nói Việt Nam chưa có một ngành công nghiệp vật liệu cho sản xuất xe ô tô. Đây chính là điểm yếu khiến cho ngành sản xuất ô tô Việt Nam chưa thực sự có thế mạnh cạnh tranh do thiếu các chính sách hỗ trợ thu hút đầu tư vào lĩnh vực này.

Click to expand...

Ví dụ Viện nghiên cứu cơ khí của ta đã làm được bộ Jig hàn (hệ thống đồ gá hàn, rô bốt, khí nén và điều khiển). Bộ ấy không đất nước nào có ý định chuyển giao cả, họ giấu kín vì đó là công nghệ cao, không có công nghệ này sẽ không thể tạo ra mẫu mã xe mới. Nhưng ở Việt Nam đã làm được rồi và đã cung cấp cho Vinfast để xuất khẩu đi Mỹ. Hay với Thaco họ đã có máy dập lớn dập luôn thân vỏ, hàn thân vỏ ô tô, đó là những công nghệ hiện đại. Vì vậy nếu nói không làm được gì cũng là không phù hợp” - ông Sáng nêu quan điểm.

Click to expand...