Triết học, khoa học, lịch sử... những lĩnh vực tưởng khô khan nay sinh động với dòng sách minh họa phi hư cấu. Xu hướng xuất bản này đang ngày càng rõ nét.
| |
| Dòng sách tranh minh họa ngày càng xuất hiện nhiều trên thị trường cho thấy một xu hướng xuất bản mới. Ảnh: Đức Huy. |
Sách minh họa phi hư cấu đang được đánh giá cao trong vai trò phục vụ nhu cầu đa dạng của độc giả. Với ngôn ngữ chủ yếu là hình ảnh, sách minh họa không đòi hỏi người đọc quá nhiều thời gian và công sức để nghiên cứu. Sách minh họa còn có vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ, tư duy hình ảnh.
Trong bối cảnh văn hóa nghe nhìn đang phát triển, sách minh họa càng thể hiện rõ thế mạnh của mình trong việc rèn luyện khả năng tự học, đọc viết đa phương tiện của học sinh. Sách minh họa đem lại khả năng nén các khối kiến thức lại, tạo ra các câu chuyện hình ảnh liên kết với thực tế. Vì vậy, dòng sách này ngày càng được chú ý hơn.
Sách minh họa được đón nhận ra sao
Trong năm 2021, dòng sách tranh minh họa cho các tác phẩm văn học đã nhận được sự chào đón nồng nhiệt của các độc giả Việt. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến là
Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài,
Truyện cổ Grimm, Vườn bách thú bằng tranh... Dòng sách này được dự báo có thể trở thành một xu hướng xuất bản trong khoảng thời gian tới.
Cho đến năm 2022, thị trường sách Việt Nam ghi nhận nhiều bộ sách minh họa phi hư cấu có được vị trí trong lòng độc giả. Một số bộ sách như
How Things Work,
Khái lược những tư tưởng lớn, Theo dòng lịch sử... khi xuất bản tại Việt Nam đã được bạn đọc đón nhận.
Có những cuốn được sáng tạo lại dựa trên nội dung có sẵn như
Sapiens: Lược sử loài người bằng tranh, Những tù nhân của địa lý... "Phiên bản truyện tranh của cuốn
Sapiens: Lược sử loài người, với cách thức chuyển thể có cốt truyện, có minh họa, ưu điểm là sinh động, hấp dẫn, vì tính chất cốt truyện nên sẽ tinh gọn hơn về nội dung, và mỗi tập sẽ tập trung vào một phần nhỏ nội dung trong cuốn
Sapiens Lược sử loài người dạng chữ", bà Trần Hoài Phương, Giám đốc Omega+ cho biết.
| |
| Sapiens Lược sử loài người được thể hiện lại dưới dạng sách minh họa. Ảnh: Omega Plus. |
Tại những hội sách trong năm 2022, dòng sách minh họa phi hư cấu xuất hiện nhiều hơn và đều nhận được sự chú ý của độc giả. Trần Phương Mai (21 tuổi) chia sẻ rằng: "Khi tham gia các hội sách năm nay, mình thấy rằng dòng sách minh họa thường được để ở một quầy riêng. Mọi người tập trung quanh đó rất đông. Các cuốn sách đều viết về những chủ đề lớn như: Tâm lý học, triết học, lịch sử... Những nội dung này gây tò mò cho mình khá nhiều. Gu sách của mình từ đó cũng bắt đầu mở rộng hơn".
Sách minh họa cũng được cho là giúp bạn đọc, nhất là độc giả trẻ hứng thú với bộ môn lịch sử. Trước đây rất khó để kiếm được các cuốn sách lịch sử có hình ảnh minh họa, bản đồ tư duy được làm một cách sáng tạo hoàn toàn mới. Gần đây, nhiều cuốn sách tóm tắt lịch sử văn minh thế giới bằng tranh được phát hành, đưa kiến thức lịch sử đến người đọc sinh động, hấp dẫn.
Các cuốn sách minh họa hiện nay thường có giá khá cao từ 300.000 đồng đến 800.000 đồng. Tuy nhiên tại các hội sách, những cuốn này thường được giảm 15-30% giá trên bìa. Nhờ đó nhiều bạn trẻ có thể sở hữu cho mình một cuốn sách minh họa mà không quá tốn kém.
Đa dạng hóa dòng sách minh họa
Hình thức triển khai nội dung trong sách minh họa phi hư cấu hiện nay khá đa dạng. Nó có thể nằm dưới dạng một quyển từ điển với các thuật ngữ theo từng thời kỳ, phong trào như trong hội họa, nghệ thuật. Sách minh họa cũng có thể được chia theo danh mục các nhà khoa học quan trọng trong lĩnh vực đó.
Bằng nhiều cách khác nhau, sách minh họa luôn thể hiện sự khoa học trong việc sắp xếp nội dung để người đọc tiện theo dõi và tóm lược. Không chỉ dựa trên những nội dung có sẵn hay một phiên bản trước đó từng thành công như cuốn
Sapiens: Lược sử loài người, nội dung của sách minh họa được phát triển một cách chuyên biệt hơn, thích hợp với tư duy thể hiện bằng hình ảnh. Các cuốn sách tinh gọn chữ lại và vận dụng hình thức Hybrid text vào mỗi cuối chương (chú thích, tóm tắt kiến thức chính).
| |
| Cuốn Khoa học nằm trong bộ sách minh họa Khái lược những tư tưởng lớn. Ảnh: Đông A. |
Hình ảnh trong sách minh họa có thể được trình bày dưới dạng infographic, bản đồ tư duy, atlas, câu đố, tương tác lật giở… "Đối với các độc giả nhí, hình ảnh sinh động cũng là một yếu tố gây hứng thú trước tiên. Dòng sách kiến thức có minh họa này hiện chúng tôi vẫn đang tiếp tục khai thác và phát hành đều đặn. Các bộ sách được độc giả nhí đón nhận có thể kể đến bộ
5 phút tư duy logic, Atlas vạn vật, Hỏi đáp cùng em, Bách khoa thư cho cả nhà", đại diện Công ty Văn hóa truyền thông Nhã Nam chia sẻ.
Hiện nay, các cuốn sách minh họa đang được kỳ vọng có thể đem lại những trải nghiệm mới cho người sử dụng các thiết bị đọc sách. Sách minh họa có thể được đọc với những phương tiện thông dụng như máy tính bảng, laptop, điện thoại thông minh. Màn hình LCD có thể truyền tải màu sắc rõ nét hơn và cho phép người đọc có thêm các thao tác với thông tin trong cuốn sách. Trong thời gian tới, người đọc vẫn trông đợi vào dòng sách minh họa phi hư cấu được phát triển hơn, đặc biệt là các phiên bản sách điện tử.
