Vừa rồi, mình coi phim Arrival mới nghiên cứu thêm về vấn đề ngôn ngữ ảnh hưởng tới lối tư duy của con người như thế nào ? Nên mình liên hệ tới tiếng Việt thì thấy rất có thể sự hời hợt, làm việc ko tới nơi tới chốn và thậm chí là lươn lẹo của người Việt mình ảnh hưởng bởi ngôn ngữ khá nhiều. Bài viết này chỉ mang tính đóng góp, ko phải phê phán, nên hy vọng mọi người cùng thảo luận.
Thứ 1 là từ vựng của tiếng Việt nghèo nàn và ko đc chặt chẽ.
Lấy ví dụ về giới từ chỉ vị trí, Tiếng Anh có between thể hiện ở giữa 2 món , among là giữa nhưng chung chung của 1 nhóm. Còn tiếng Việt chỉ có giữa. Tương tự với over và on, tiếng Việt chỉ có ở trên. Có cả một hình ảnh cụ thể mô tả chi tiết ý nghĩa từng từ . Cái này khi học toán hình học các bạn sẽ thấy việc từ vựng mô tả cụ thể sẽ giúp ích hơn thế nào so với việc chỉ mô tả chung chung.
Thứ 2 là tiếng Việt ko logic và nhất quán trong ngữ pháp.
Lấy ví dụ câu sau “
Ngày mai , bạn không đi học đúng ko ? “ . Có 1 số người sẽ trả lời là “
Không “. Lúc này chúng ta sẽ băn khoăn là chữ không đó hàm ý là không đi, hay là phủ định cái câu hỏi đó ? Nên chúng ta lại phải hỏi lại 1 lần nữa để khẳng định. Còn tiếng Anh, khi nói “
Không “ thì quy ước là “
Không đi “. tiếng Anh quy định rất rõ việc , nếu yes là "
yes I do", hoặc no là "
no I don’t". Chứ ko có trường hợp “
Không, tôi đi “ như tiếng Việt.
Một vd khác trong việc ko logic là những chữ sau.
Áo ấm = áo lạnh ? Là áo mặc giúp ta ấm hơn . Vậy giả sử cái áo mặc khi trời nóng, giúp ta thấy mát và lạnh hơn gọi là áo gì ????
Tương tự
kiêng ăn đường = kiêng ko ăn đường ?
cấm hút thuốc = cấm không hút thuốc ?
Thứ 3 là một câu đọc lên có thể hiểu theo nhiều nghĩa ( cái này chuyên thấy ở các lều báo VN giật tít ) . VD như : “
Không gia tăng số người sử dụng chất kích thích mới “ . Câu này có thể hiểu theo cả 2 nghĩa là “ người mới sử dụng chất kích thích “ hoặc “ người sử dụng chất kích thích loại mới “
Phía trên chỉ là 1 vài ví dụ mà mình nhớ được, còn nhiều cái rất bất cập, mà chung quy là do lối sử dụng ngôn ngữ thiếu suy nghĩ, chỉ tùy tiện ghép chữ mà ko nghĩ đến vấn đề logic của câu nói cũng như tính chặt chẽ của câu. Nên mình nghĩ , khi bộ não một người từ bé ko bị buộc phải phải sắp xếp những câu nói sao cho nó logic về mặt ý nghĩa cũng như thời gian ( chia thì) thì theo thời gian dài, người đó sẽ trở nên dễ dãi trong tư duy cũng như về mặt logic, dễ sinh ra tính cách lươn lẹo. Đó cũng là lí do vì sao những người học tiếng Anh từ và học IT có tư duy tốt , nói chuyện dễ hiểu hơn. Những người nước ngoài nói tiếng Việt khó học, thì mình nghĩ là do phát âm khó, chứ thật ra ngữ pháp rất dễ, dễ tới mức tùy tiện, nên sự dễ đó lại đâm ra khó cho người nước ngoài vì khó thể hiện được suy nghĩ mà người ta muốn nói .
Đây là 1 ví dụ thực tế về việc ảnh hưởng của ngôn ngữ đối với công việc như thế nào . Tùy cái này nó về mặt xưng hô, nhưng mình nghĩ ngữ pháp cũng tương tự. Đó là hãng Korean Air, sau một vụ tai nạn máy bay, đã bắt buộc phi công của mình sử dụng tiếng anh trong buồng lái, do tiếng Hàn quá nặng nề về mặt kính ngữ, nên vụ đó khi phi công chính có sai sót, phi công phụ đã ko dám lên tiếng sửa sai và gây nên thảm họa.
https://www.nationalgeographic.com/...ht-214-crash-korean-airlines-culture-outliers
Thiết nghĩ , nên có 1 ban ngành chuẩn hóa lại ngữ pháp cũng như cập nhât thêm từ vựng tiếng Việt để giúp tiếng Việt của chúng ta hoàn thiện hơn từ đó phát triển tư duy, tránh các rắc rối về sự hiểu nhầm, thiếu thống nhất, đặc biệt là tránh lươn lẹo trong các văn bản luật.
Đây là 1 ví dụ , tác giá phân tích rất rõ về câu chữ, từ ngữ ko hề được chuẩn hóa kể cả trong các văn bản pháp luật, mời mọi người đọc bài này trước khi chửi mình : Một số điểm chưa thống nhất trong văn bản pháp luật ở nước ta hiện nay
Tham khảo thêm :
Đã đến lúc cần có luật tiếng Việt
Người Việt không hiểu... tiếng Việt
How the Language We Speak Affects the Way We Think
Update 1 :
Khi mình nói là từ vựng tiếng Việt ko thể hiện được quy ước chính xác và thống nhất , khiến mọi người dễ hiểu lầm khi mà ko diễn giải dài dòng thì bị chửi rất hăng. Nên đã nhờ 4 bạn sau dịch dùm chữ
on và
above thì đây là kết quả của 4 bạn dịch.
theo thứ tự nhé, ta có 4 đáp án của từng người như sau
Từ ON (A)
1a. Hùng Theo Chợ gạo :
Bên trên
2a Raysam : n
gay trên
3a. Danchoitreucho:
nằm trên hộp
4a.Old Ball : n
ằm trên
Câu này cho 3 đáp án khác nhau
Từ Obove ( B )
1b. Hùng Theo Chợ gạo :
ở trên
2b Raysam : p
hía trên
3b. Danchoitreucho:
lên trên hộp
4b.Old Ball :
ở trên
Câu này cho 3 đáp án khác nhau
Thứ 1 : rõ ràng tiếng Việt ko có tính thống nhất khi mỗi người lại dịch từ vựng theo một nẻo theo ý mình.
Thứ 2 :
Tiếp theo mời 4 bạn trên kiếm giúp tôi từ điển nào sẽ quy ước chữ ON trong tiếng Việt từ của 4 bạn là
nằm trên và có tiếp xúc trên bề mặt.
Từ điển Anh - Anh thì
quy ước rất rõ ràng nhé
This definition tells us that on means that one thing is covering something else. It usually touches the surface
Còn các bạn ko kiếm ra , thì rõ ràng là từ của các bạn là từ diễn giải, ko phải phải từ được quy ước chính xác trong từ điển. Mà đã diển giải thì thấy rồi đấy 4 người cho 3 đáp án khác nhau và các bạn liệu có chắc rằng người ta sẽ hiểu chữ đó đúng nghĩa bạn nghĩ trong đầu ????
Chưa kể ông Hùng Theo chợ gạo on và above gọi là
ở trên và
bên trên ( chả khác quái gì nhau )