Cơ sở văn hóa Việt Nam trong tâm trí chú.
Chú học môn cơ sở Việt Nam tới tận hai lần lận. Lần đầu được bộ điểm James Bond 007 (0 chuyên cần, 0 giữa kì và 7 cuối kì), đẹp trai và vừa đủ kĩ nghệ qua môn.
Lần thứ hai chú gặp người đàn ông định mệnh, người mang cả Thiên Long Bát Bộ với Đoàn Dự lãng mãng si mê, với Kiều Phong (Tiêu Phong) guộc gân, gào thét trong hình ảnh xuất chưởng Hàn Long Thập Bát Chưởng...hay tranh đoạt Tam Quốc vào Cơ sở văn hóa Việt Nam. Hồi đó chú chỉ say sưa trong cái hóm hóm của thầy trong việc kết nối những câu chuyện văn hóa Việt vào những bộ phim mà cả một thời chú mê mụi. Nhưng giờ nghĩ lại thật khoái trá trong những tư duy mạch lạc đầy tính kết nối. Văn hóa Trung Quốc thực sự ăn sâu vào chúng ta, hòa vào cái nhiệt đới biển mặn mòi của người Giao Chỉ thành con người Việt Nam. Mãi giờ nghĩ lại chú mới thầy thật khách quan khi lấy những ví dụ như vậy, sâu thẳm trong người Việt Nam hiện đại vẫn có cái gì đó của văn hóa Trung Hoa đại lục dù ta có thừa nhận hay bác bỏ.
Nay chú đọc lại một bài viết nghệ thuật điêu khắc Chăm Pa, nhớ thầy, nhớ cái huyết mạch nóng bỏng của một văn hóa Văn hóa Việt Nam dưới góc nhìn chưởng tàu của thầy. Đôi dòng còn sót lại trong mông lung ngày thất nghiệp nhớ thầy là đôi nét phác họa về tín ngưỡng phồn thực (trong đó có việc thờ sinh dục khí), tín ngưỡng thúc đẩy sự sinh sôi , nảy nở của con người Việt Nam (và nhiều dân tộc khác). Cùng xem lại đôi dòng về linga về uma, về một văn hóa Chăm nhiều khơi gợi về cuộc sống, vũ trụ, sinh sôi và lếu lều.
"Trong tín ngưỡng của người Chăm, thần Siva đóng một vai trò quan trọng hàng đầu. Biểu tượng của thần Siva, là cái linga, bộ phận sinh dục của đàn ông, mà nguồn gốc là từ trong tục thờ cúng các hòn đá hình trục, phổ biến trong dân gian từ thời thượng cổ ở khắp vùng Đông Nam Á. Ở Chămpa, chiếc linga bao giờ cũng là một hòn đá liền khối, gồm 3 phần: phần dưới vuông, phần giữa có mặt cắt hình bát giác, phần trên cùng có mặt cắt hình tròn. Phần dưới của linga gắn liền với một cái đế, giống như một cái chậu vuông, có rãnh thoát nước, biểu tượng của bộ phận sinh dục của nữ giới, và của Uma, hôn thê của thần Siva. Bộ phận hình chậu vuông này còn là biểu tượng của nữ thần phù hộ cho đất đai, luôn phải nhờ ơn mưa móc của linga. Biểu tượng của sự sinh dục, linga còn là biểu tượng của chiếc cột trụ chống đỡ vũ trụ, của ngọn núi Meru thần thoại. Cuối cùng, linga còn là biểu tượng của sự vĩnh cửu và tính chất chính thống của mỗi triều đại vua. Cũng bởi những ý nghĩa tượng trưng đó, mà chiếc linga luôn luôn có mặt trong các biểu hiện nghệ thuật có ảnh hưởng của Ấn Độ giáo."