Masterchiefs
Thành viên tích cực
Ô tô rẻ nhất thế giới Tata Nano từng gây sốt toàn cầu giờ ra sao?
Những dữ liệu cuối cùng về Tata Nano đã biến mất, khi tập đoàn chủ quản muốn quên đi mẫu xe từng hứa hẹn nhất và cuối cùng lại là thất bại thảm hại nhất của họ.
Những dữ liệu cuối cùng về Tata Nano đã biến mất, khi tập đoàn chủ quản muốn quên đi mẫu xe từng hứa hẹn nhất và cuối cùng lại là thất bại thảm hại nhất của họ.
Tata Nano - xe rẻ nhất thế giới từng tham vọng thế chỗ xe máy và chạy bằng không khí - giờ đã biệt tích - Ảnh: Wikipedia
Đã 17 năm trôi qua, thông cáo báo chí từng gây sốt vào ngày 5-2-2007 vẫn tồn tại trên trang web của Tata Motors vào ngày 5-2-2024. Có nhan đề "Động cơ dùng không khí làm nhiên liệu", thông cáo này hé lộ một hướng đi lịch sử từng được hãng xe lớn nhất Ấn Độ vạch ra để rồi thất bại.
Tuy nhiên, tới những ngày giữa tháng 2-2024, thông cáo báo chí của Tata Nano cuối cùng cũng đã biến mất. Toàn bộ dữ liệu về dòng xe đáng quên này với Tata cũng đã bị "tiêu hủy" sạch sẽ. Tập đoàn Ấn Độ cũng hoàn toàn làm ngơ những yêu cầu phỏng vấn hay đề nghị cung cấp thông tin về Nano.
Cơn sốt lớn nhất của làng xe toàn cầu năm 2008 lần này có lẽ đã biến mất, vĩnh viễn.
Tata Nano là tham vọng lớn nhất của làng xe Ấn Độ, và cũng là thất bại đau đớn nhất của Tata nói riêng và làng xe Ấn Độ nói chung - Ảnh: Tata
Tham vọng xe cỡ nhỏ siêu tiết kiệm gây sốt
Vào giai đoạn 2007 - 2008, Tata đang cật lực phát triển một mẫu xe đô thị cỡ nhỏ sử dụng động cơ siêu tiết kiệm. Mục tiêu của dòng xe này là thuyết phục hàng triệu người Ấn Độ đổi từ xe máy sang ô tô. Để làm được điều đó, xe được kỳ vọng có giá 100.000 rupee - khoảng 41,25 triệu đồng theo tỉ giá đầu năm 2008.
Tham vọng hơn nữa, Tata muốn trang bị động cơ chạy bằng không khí cho Nano. Tiết kiệm, sạch nhưng cực khó chế tạo, liệu mảnh ghép này làm sao phù hợp với mẫu xe mong muốn là xe rẻ nhất thế giới khi đó?
Trong khi tầm mắt của người dùng xe tại châu Âu, Bắc Mỹ và các khu vực khác ở châu Á đổ dồn về Ấn Độ, sức nóng của mẫu xe này tại sân nhà thực sự bùng nổ.
Tata Nano tại triển lãm Auto Expo 2008 luôn trong tình trạng phải có nhân viên bảo vệ túc trực mọi lúc vì người xem quá đông - Ảnh: CNET
Tại triển lãm Auto Expo 2008 ở New Delhi nơi Nano ra mắt, chưa bao giờ và có thể là không bao giờ có một mẫu xe nào khác thu hút nhiều ánh nhìn như vậy. Không gian xung quanh xe gần như lúc nào cũng không có chỗ trống, dù gian trưng bày của Tata Motors là rộng nhất triển lãm. Phóng viên đổ dồn từ mọi nơi về phải đứng trên bồn xe bán tải trưng bày ở gian khác để chụp ảnh.
Hàng trăm ngàn người Ấn Độ đổ xô về triển lãm chỉ để nhìn tận mắt Tata Nano. Cả Ấn Độ, ngay cả những người từng không quan tâm tới ô tô, đều theo dõi câu chuyện xoay quanh dòng xe này.
Một thập kỷ trước ngày Tata Nano ra mắt, kỹ sư từng phát triển động cơ đua F1 Guy Negre sáng lập MDI - đơn vị phụ trách phát triển động cơ chạy bằng khí nén cho Tata Nano sau này. Cơ chế làm việc của động cơ này không quá phức tạp. Đó là khí nén được giải phóng khỏi bình chứa, giải nén và từ đó đẩy pít tông/trục lái/bánh. Công đoạn này không xả thải gây hại cho môi trường với khí nén cũng rất dễ sản xuất.
Tham vọng của Tata với Nano quá lớn khi vừa muốn đây là xe giá rẻ nhất thế giới, vừa trang bị động cơ khí nén không dễ ứng dụng thực tiễn lên xe - Ảnh: Road and Track
Quá nhiều khó khăn, cản trở cho Tata Nano
Tuy nhiên, nói lúc nào cũng dễ hơn làm. Thách thức kỹ thuật trong việc đưa động cơ khí nén vào sản xuất đại trà ở mức giá chấp nhận được là không hề dễ. Đầu tiên, bình chứa khí nén phải cực kỳ vững chắc và bền để đảm bảo an toàn. Yếu tố này có tiềm năng đẩy giá bán xe lên cao đáng kể.
Thêm vào đó, giai đoạn sản xuất khí nén cũng là một vấn đề. Làm sao để sản xuất một số lượng lớn khí nén trên diện rộng và lưu trữ hiệu quả là bài toán khó có lời giải. Chưa kể, sản xuất khí nén cũng yêu cầu một nguồn năng lượng khác dù là nhiên liệu hóa thạch hay điện.
Ở thời điểm Tata Nano ra mắt, công nghệ xe điện cho đại chúng vô cùng đơn sơ. Lấy ví dụ, một mẫu xe do Reva Electric bán tại Ấn Độ khi đó có tầm vận hành 150km và có giá bán cao gấp 3.
Nội thất Tata Nano chỉ đủ dùng cho một mẫu xe có giá chỉ vài chục triệu đồng khi đó - Ảnh: Tata
Vào tháng 7-2008, khi dư luận xung quanh Tata Nano đã hạ nhiệt, tờ New York Times của Mỹ đăng bài phỏng vấn Guy Negre. Ông hé lộ động cơ chạy khí nén, ở trạng thái tối ưu họ mong muốn, chạy được 200km với bình nhiên liệu chỉ mất 3 USD (50.000 đồng theo tỉ giá khi đó) đổ đầy.
Đồng thời điểm đó ở Ấn Độ, Tata gặp rắc rối không ngờ. Họ không thể xây dựng được nhà máy tại đúng vị trí ưng ý ở West Bengal thuộc vùng Đông Ấn. Sự phản đối dữ dội của người dân địa phương không muốn dời đi buộc Tata phải dịch nhà máy hơn 1.600km về phía tây. Thay đổi này khiến chuỗi cung ứng dự kiến của Tata bị đổ bể toàn bộ.
Sau nhiều năm sống lay lắt, Tata Nano chính thức bị khai tử vào năm 2018, dù thông cáo cuối cùng của xe tới năm 2024 mới bị xóa khỏi trang chủ Tata - Ảnh: CNET
Ngay cả khi nhà máy đã đi vào vận hành, Tata cũng gặp muôn vàn gian khó. Họ giữ đúng lời hứa ban đầu khi bán Nano ở giá 100.000 rupee, tuy nhiên chi phí sản xuất và giá vật liệu tăng làm xe tăng giá 3 lần trước năm 2010. Tiếp đến, những lần triệu hồi để sửa chữa xe cùng một số vụ cháy xe không rõ nguyên nhân cũng khiến người dùng mất dần lòng tin vào Nano.
..............
