Đại khái là tùy thời. Bỏ qua thời Trần đi, do vụ đánh mông cổ thì ai cũng biết.
Nói về thời nội chiến 2 miền đàng trong đàng ngoài thì nước mình lúc đó mình đánh giá là đang ở 1 trong những đỉnh cao thời kì quân sự (còn kinh tế thì do có civil war nên dân khá khổ, chết tật liên miên). Tại sao?
Trước sức ép từ chúa Trịnh thì chúa Nguyễn đã xua quân lấn dần đất Chăm Pa và 1 vài nước nhỏ như Lan Xang, ... thuộc địa bàn nam bộ ngày nay, và thi hành chính sách đồng hóa khá triệt để, các thím thấy 300 năm sau ở Nam Kỳ tạo phản thì có chứ có ai đòi khởi nghĩa dân tộc của các vong quốc cũ không? Bàn về chính sách đồng hóa thì rất dài, nhưng thím có thể tự tìm hiểu để thấy độ thâm nho các cụ thời xưa.
Nên nhớ, chúa Nguyễn phát tích chỉ nhờ 1 vùng rất nhỏ mà lấn dần cả nam bộ của nhiều quốc gia thì công nghệ và kĩ thuật quân sự phải rất đỉnh outperform bọn còn lại, chúng nó lập quốc, chiếm cứ địa lợi cả trăm năm mà.
Ngoài ra nên nhớ, quân của Trịnh thì đông hơn nhưng vẫn ko ăn dc quân Nguyễn, lí do là quân Nguyễn rất hiện đại thời đó. Tham khảo thử 1 vài ghi chép để có dẫn chứng : Thủy binh Đàng Trong khá mạnh,
mỗi thuyền có khoảng 30 chèo, có 3 khẩu đại bác ở mũi và 2 khẩu ở đuôi. Trong cuộc chiến với
chúa Trịnh,
chúa Nguyễn đã tranh thủ mua vũ khí phương Tây và học cách đóng tàu thuyền, đúc súng của họ. Tại
Phú Xuân có xưởng đúc súng do người
Bồ Đào Nha giúp, được mở năm 1631 và hiện nay vẫn còn di tích ở
Huế[4].
Năm 1631 ở Triều Tiên là triều đại của Nhân Tông - Hiếu Tông, 2 thằng mọi ảo tưởng sức mạnh dù có tâm với triều tiên. Cái khôn nhất ở Hiếu Tông là trong khi VN đã có xưởng đúc súng Phú Xuân là liên lạc tây phương quốc gia từ thời tám hoành thì nó mới bắt đầu liên lạc với châu Âu để tìm cách hiện đại hóa chống nhà Mãn Châu của Hoàng Thái Cực. Nói thêm là trước đó, sau cuộc chiến chống lại Mãn Châu của Hoàng thái Cực năm 1636, Nhân Tổ aka Triều Tiên Nhân Tổ bị buộc cúi xuống dưới chân của Hoàng Thái Cực những tám lần. Khi đó, Nhân Tổ và Hoàng Thái Cực đã ký một hiệp ước, trong đó bao gồm Mãn Châu sẽ đưa Thế tử Lý Vương và Phụng Lâm đại quân đến
Thịnh Kinh giam cầm.
