Cuốn này có liên quan gì đến thiên nhiên đâu, quan sát thiên nhiên trong này mang tính ẩn ý, tuyền tải thông điệp là chủ yếu. Nói về nội hàm cuốn sách này thì không khó, nhưng không nói về ảnh hưởng của nó thì lại là thiếu sót, nói về ảnh hưởng của nó mà ko dính dáng tới chính trị thì lại khá gian nan. Mỗ sẽ nói vắn tắt cho dễ hiểu nhất.
Để nói về nó thì phải quay lại thời kỳ Nhân Văn Phục Hưng của Erasmus. Chính trong giai đoạn bị đè nén bởi triết học kinh viện và giáo điều của thần học, quyền lực của Nhà Thờ lúc này ngăn cản việc phát triển của lực lượng sản xuất mới nổi lên. Từ đây mới sinh ra các phong trào Nhân Văn và sau đó là phong trào Kháng Cách của Luther khi đặt lại vấn đề giải nghĩa Kinh Thánh và giảm vai trò của Nhà Thờ. Ở Anh sau này thần học Calvin tiếp tục xu hướng này và hình thành nên các hệ phái Puritanism,Quaker... Chính tinh thần của hệ phái này sinh ra tinh thần của chủ nghĩa tư bản, thông qua nhập thế của các quan điểm "khổ hạnh". Các khái niệm về "beruf"~nghề nghiệp là được sinh ra trong giai đoạn này để hình thành nên các phường hội, hình thức sơ khai nhất của CNTB. Những người Thanh Giáo này tiếp tục mang hệ phái của mình sang New England.
Giai đoạn tích luỹ tư bản ở Châu Âu và Tân Thế Giới gây ra những ảnh hưởng vô cùng lớn đến tầng lớp bị bóc lột nên nảy sinh nên các phản kháng. Ở Châu Âu có những phong trào triết học của Schopenhauer (sau này là Nietzsche) văn học của Hugo, Balzac,Gogol,Dos, Tolstoy (giai đoạn sau)... Với những xu hướng khác nhau như những tiếng thét, kêu gọi đề cao giá trị con người, phá bỏ xiềng xích của nền đạo đức tôn giáo kìm kẹp con người (Đây chính là trọng tâm trong Madame Bovary) nhiều người đi xa hơn ở chủ nghĩa hư vô, cn vô chính phủ.
Phải trình bày một chuỗi dài của lịch sử, để thấy được cái hoàn cảnh và cái phức cảm mà vì sao xuất hiện cuốn Walden-Một mình sống trong rừng. Thoreau còn hơn cả bị ảnh hưởng bởi Ralp Waldo Emerson, giống một mối quan hệ thầy trò-cha con. Walden là tiếp nối tư tưởng của Emerson trong Nature. Nature đề cao Nhất Vị thay vì Tam Vị Nhất Thể đi ngược lại giáo lý Ky tô truyền thống, nhấn mạnh đến tinh thần trách nhiệm cá nhân và tự lực cánh sinh dựa trên lương tri và lý lẽ, không bị trói buộc trong giáo điều. Rộng ra, con người phải chịu trách nhiệm đối với bản thân mình, chứ không phải phó mặc hoặc đổ lỗi cho định mệnh. Ở điểm này, thuyết nhất vị đối đầu với thuyết định mệnh của Thần Học Calvin. Thoreau đi xa hơn khi trong Walden thể hiện chủ nghĩa phiếm thần cổ điển kiểu Spinoza thậm chí là vô thần với chủ nghĩa tiên nghiệm cho rằng trạng thái tinh thần lý tưởng vượt lên trên vật chất và kinh nghiệm, nó tin rằng con người đạt được thấu hiểu chân lí thông qua trực giác cá nhân hơn là những giáo thuyết tôn giáo. Thiên nhiên là biểu tượng bên ngoài của nội tâm, là “sự tương ứng căn bản của vật hữu hình với tư tưởng con người”. Chủ nghĩa tiên nghiệm tin rằng xã hội và các thiết chế của nó, đặc biệt là những tôn giáo có tổ chức và các đảng phái chính trị, cuối cùng sẽ làm hỏng sự trong sáng của cá nhân, và tin rằng con người tốt nhất khi sống tự lực, và độc lập.
Ông chủ trương sống đơn giản vì “Phần lớn những xa xỉ và cái được gọi là tiện nghi không chỉ không tuyệt đối cần thiết, mà còn rõ ràng cản trở việc nâng cao phẩm giá con người.” Ông mang vào rừng giấc mơ về một cuộc sống vô ưu đầy vui thú. Bỏ đi những thứ dư thừa, ảo tưởng để tìm ra những nhu cầu thật sự thiết yếu của cuộc sống; ông nhiệt liệt tán dương văn học cổ điển mà ông thích đọc trong nguyên bản cổ ngữ Hi Lạp và Latin, ông phàn nàn về cái xu hướng phổ biến (có vẻ quen thuộc) tìm những thứ “dễ đọc” thay vì những tư tưởng sâu sắc nhưng mệt óc; ông mơ mở một trường đại học cho người lớn, tại đó Concord có thể mời các nhà thông thái trên thế giới đến để giảng dạy và làm “cao quý tâm hồn” người dân bản xứ.
Cuốn Walden không đơn giản chỉ là một trước tác văn học thông thường, nó tuyền tải những thông điệp, ẩn ý sâu xa hơn. Bút pháp thì hơi khó đọc với những câu bỏ lửng và những đoạn diễn đạt rất tối nghĩa( theo văn phong ảnh hưởng bởi chủ nghĩa lãng mạn), nhiều đoạn ẩn ý, ẩn dụ, ám chỉ sâu xa, chỉ trích ngầm, châm biếm, mỉa mai, thậm chí đánh tráo khái niệm. Thoreau có thể coi là nhân vật bản lề để tiếp tục trào lưu triết học không chân, với niềm tin vào cá nhân và "Thuyết tiên nghiệm" mà sau này có nhiều nhân vật còn cực đoan hơn, kế tục và phát triển. Thoreau cũng là người khai sinh ra "Bất Tuân dân sự", phương pháp kháng cự của cá nhân trong đó phản đối sự bất công của nhà nước, tuy nhiên chính bản thân ông chưa bao giờ ủng hộ tình trạng vô chính phủ mà ngược lại là ủng hộ một chính phủ mạnh mẽ hơn có quyền lực điều chỉnh lớn hơn.
Thoreau có ảnh hưởng đến những người theo chủ nghĩa nhân văn về sau với phương pháp bất tuân dân sự như Gandhi,Tolstoy, Mandela. Martin Luther King. Tuy nhiên ảnh hưởng cực đoan của nó cũng lớn không kém với các phong trào vô chính phủ và là nhân tố chính giúp Phương Tây truyền bá các cuộc cách mạng màu sắc.
Cái tự do chủ nghĩa cái tuỳ thuận bằng lòng cái trở về thiên nhiên của Walden thật nhỏ bé khi đặt trước những Đạo Đức Kinh và Nam Hoa Kinh. Cũng thật khó tránh khi Walden vẫn không thoát ra được các quan điểm của tôn giáo mù quáng về cái tiên định mà bỏ qua thực tế hiện hữu.