#36 Phương tiện công cộng - xe buýt (1)
Anh nhợn có cái xe buýt 2 tầng, nó là biểu tượng mẹ nó rồi, thế nên khi đi du lịch qua Anh, bạn nên trải nghiệm đi xe bus 2 tầng của bọn nó. Ngoài ra, bạn có thể mua một cái mô hình xe bus 2 tầng về làm quà. Trước đây ở Hà Nội, tôi cũng rất may mắn được trải nghiệm xe bus 2 tầng. Hôm đấy, tôi lang thang gần chỗ khách sạn Metropole gần bờ hồ, thế là được họ phát miễn phí 2 vé xe bus đi tham quan Hà Nội. Lần đầu đi xe bus 2 tầng, nó khác bọt lắm, Hà Nội nhìn từ tầng 2 xe bus nó đẹp lạ. Anh em có tiền thì ra Hà Nội trải nghiệm và ủng hộ du lịch trong nước, giá vé chắc >100k/lượt thì phải.
Xe bus bọn nó cao to và đẹp, được sơn màu đỏ, thi thoảng nó quảng cáo thì nó sơn toàn bộ xe theo quảng cáo của nó. Xe bus có đường riêng, đường này cấm xe cá nhân, tuy nhiên xe taxi lại được đi vào, xe đạp và xe máy cũng được đi vào. Riêng xe đạp nó có làn riêng, thậm chí xe đạp nó còn kẻ làn trên vỉa hè cho đi, nói chung xe đạp bên này quyền lực lắm, lúc nào có thể có chapter riêng về xe đạp. Tôi đã mua 1 cái xe đạp và đi trên đường, thấy thượng đẳng lắm, các xe khác phải rất cẩn thận với xe đạp. Thôi quay lại xe bus, nó có đường riêng, giống như làn xe bus nhanh ở Hà Nội vậy, xe ô tô đi vào là bị phạt.
Xe bus thì phải có điểm bus, điểm bus của nó thì vừa khác vừa giống điểm bus của Hà Nội. Chỗ ngồi đợi xe bus nó có 2 loại: loại quay mông ra đường và loại quay mặt ra đường (ảnh dưới).
Lúc đầu cũng không hiểu tại sao, sau rồi đợi xe bus nhiều mới thấy, cái kiểu quay mông ra đường giúp tránh gió và tránh bụi. Bên Anh lạnh chứ ko đùa đâu, đội Canada qua đây ốm là bình thường, mặc dù London ko có tuyết còn bên Can có tuyết. Ở nhà chờ thì có cái bảng điện tử báo xe bao giờ tới, thi thoảng có cái màn hình quảng cáo, ngoài ra cũng ko có gì đặc biệt.
Các fen để ý trên đầu các bảng thông tin xe ở điểm dừng xe bus là ngoài tên điểm dừng còn đánh thêm ký tự (1 hoặc 2 ký tự), ví dụ A, B, C hay AA, AB,.., AZ. Mục đích là để tìm điểm bus nhanh nhất có thể, nó ở tít trên cao. Ví dụ, ở đoạn đường X có 6 cái điểm dừng sát nhau ở 2 bên , vậy làm thế nào để phân biệt, chỉ có đánh tên trên đầu là nhanh nhất, ngoài ra nó còn tránh việc đi nhầm chiều. Cái thứ 2 là việc sắp xếp nhóm các xe bus sẽ đi trên 1 tuyến đường vào chung 1 điểm dừng. Nếu ở 1 đoạn đường X mà có 2 điểm dừng sát nhau, gọi là A và B, thì có thể kết luận rằng, các xe ở điểm A sẽ có lộ trình đi qua 1 số tuyến đường giống nhau, các xe ở điểm B sẽ có lộ trình qua các tuyến đường giống nhau. 2 nhóm này sẽ đi sang 2 hướng khác nhau. Thế nên nhiều khi đi 3-4 điểm thì nếu ko có xe này, ta bắt xe khác ở cùng điểm dừng.
Lên xe và xuống xe
Muốn lên xe thì nhớ phải vẫy, đưa tay ra dấu cho tài xế nhìn thấy để họ táp vào lề đón bạn. Bạn muốn lên mà quên vẫy thì đợi lượt sau đi, hoặc may mắn có người xuống điểm đó thì bạn được lên. Vậy muốn xuống thì phải nhấn nút, ko cần ngoác mồm lên là bác tài ơi cho em xuống đâu. Nếu bạn muốn xuống mà quên bấm nút thì đợi điểm tới vậy. Bus bên này khác bus ở mình là bus ở mình phải dừng ở tất cả các điểm, bên này ko có khách lên hoặc khách xuống là họ chạy thẳng để tiết kiệm thời gian.
Thái độ tài xế: rất văn minh, cực kỳ cực kỳ nhẫn nại và nhiệt tình khi bạn hỏi. Bạn muốn xuống chầm chậm, từ từ hay lết xuống thì họ cũng đợi. Chưa bao giờ mình thấy tài xế giục khách hàng xuống bao giờ cả, thoải mái đê, họ đâu có vội như bus Hà Nội (nhiều khi thấy mấy ae lái xe bus vội vàng mua hộp cơm rồi vội vàng ăn, đến lúc chạy giờ như ma đuổi mà khổ). Nếu họ đón hoặc cho người đi xe lăn xuống (xe lăn bên này tự động nhìn xịn xò lắm) thì khách khác có thể đợi 2-5', nhưng ko ai kêu ca gì cả. Lên xe thì quẹt vé tự động, nhiều khi ko quẹt được họ cũng ok cho qua, cơ mà mình phải tự chịu trách nhiệm khi có thanh tra kiểm tra mình ko quẹt thẻ. Khi tài xế được khách hỏi, họ sẽ mở cabin của họ và trả lời tới bao giờ ko hỏi nữa, đại đa phần là thế, hiếm khi có tài xế bất lịch sự. Nói chung, họ ko hề vội, ko giục khách xuống, hiếm khi vượt đèn đỏ. Chắc chỉ có trường hợp nào buồn ẻ quá thì vội vàng vượt đèn đỏ hay phóng nhanh phanh gấp thôi.
Vé: con xe bus 2 tầng to tổ bố chỉ có duy nhất 1 tài xế, tài xế ko thu vé, ko dồn khách. Việc thu vé là tự động, họ có cái cục vàng vàng ở ảnh dưới, khách lên thì táp vào đấy, có thể dùng cái thẻ Oyster Card (thẻ con hàu - đi được rất nhiều phương tiện: bus, tàu ngầm, tàu nổi, tàu thuỷ, xe đạp...), hoặc ApplePay, GooglePay, hoặc thẻ ngân hàng có gắn chíp Contactless. Lối lên xe bus là 1 chiều, khách lên xếp hàng ở chỗ lái xe tap vào đấy, nó kêu lên tít tít và đổi xanh là ok (giờ là 1.75đ/lượt), nó kêu đỏ là lỗi. Có lúc tít mấy cái đỏ lỗi mà lái xe mát tính thì họ cho đi, ko thì họ gõ cộc cộc vào cái kính chắn báo khách quay lại. Xuống thì ở giữa xe hoặc cuối xe. Riêng thẻ con hàu thì phải nạp xiền, nạp được ở các quầy tự động ở ga tàu hoặc ra cửa hàng tiện lợi họ nạp cho. Ở nhiều tỉnh chưa có cái thu tiền tự động này, lái xe vừa lái vừa đổi tiền rồi in vé cho khách (họ có cả quẹt thẻ nếu khách quẹt). Ở tỉnh thì mỗi lần đi 1đ-2đ thì phải, nhưng nhiều ông đưa tiền to, họ bốc cả vốc xu thối lại, mất thì giờ thì thôi rồi.
Sinh viên được ưu đãi khoảng 30% giá vé cho phương tiện công cộng. Tuy nhiên, họ kiểm soát khá chặt thẻ của sinh viên. Khi đăng ký thẻ, họ yêu cầu phải xác thực lại thông tin với nhà trường về khoá học của mình, ok thì gửi thẻ. Trước tôi đăng ký, nó cho đúng ngày hết hạn thẻ trùng với ngày hết hạn của thẻ oyster card của tôi. Trẻ con và người lớn tuổi ko mất tiền đi xe bus. Thi thoảng thấy mấy nhà hồi thì phải, mẹ, có bà mẹ cùng 5,6 đứa con phi lên xe bus, đông vãi, trong khi bọn tây trắng và châu á cũng chỉ 1,2 đứa là cùng. Tôi thấy bọn học sinh nó cũng có thẻ riêng, lên xe cũng táp thẻ, nhưng ko rõ là bọn nó có mất tiền hay miễn giảm gì không.