Chào tất cả mọi người
Trước khi đi vào chủ đề chính thì mình xin phép được giới thiệu về bản thân:
- Mình sinh năm 1999
- Chuyên ngành của mình ở đại học là Ngôn Ngữ Anh
- Mình bắt đầu học lập trình từ 2019, đi thực tập vào 2020, và bắt đầu làm full-time vào giữa 2021.
- Công việc hiện tại của mình là Frontend Dev, mức lương hiện tại của mình là ~~2k$
Sau đây là danh sách lời khuyên của mình theo từng giai đoạn đến khi các bạn đi làm hơn 1 năm
Giai đoạn 1 - Bắt đầu tự học
Có thể đa phần các anh em trái ngành sẽ xuất phát từ việc đi học trung tâm, cá nhân mình thì là tự học. Nhưng theo quan điểm cá nhân của mình thì học trung tâm vẫn cần khả năng tự học tốt và chăm chỉ
Hãy bắt đầu từ việc học những thứ cơ bản nhất. Một trong những điều hơi sai lầm khi tiếp xúc với các bạn trái ngành. Là các bạn thường nhảy vào những thứ trendy trước. Ví dụ như NodeJS, ReactJS, VueJS, Laravel,.... Mà thậm chí còn không tìm hiểu kỹ về những gì xoay quanh nó. Ví dụ như nếu học về ReactJS hay VueJS, thì nên hiểu rõ html css js trước. Mình đã tận mắt thấy nhiều case làm reactjs đều gọi thư viện như material ui để xài như lego, mà không hiểu rõ về cách viết css chính xác với các html tag. Nên không biết custom những gì mình đã làm ra
Rồi còn một số bạn học NodeJS hay Laravel thì nên tìm hiểu how the web works trước, đặc trưng của ngôn ngữ trước.
Cá nhân mình thì khuyên anh em nên làm 1 thứ gì đó đủ lớn bằng ngôn ngữ vanilla trước khi đi vào thư viện. Ví dụ khi bạn học frontend thì nên thử làm một todo app hoặc weather app với nhiều tính năng chỉ với html css js. Hoặc nếu backend thì thử viết 1 cái backend crawl blogtruyen rồi lưu vào DB chỉ với ruby hay php thuần thôi. Điều này sẽ giúp các bạn hiểu kỹ hơn về ngôn ngữ và cách mọi thứ hoạt động đằng sau cái library hay framework.
Ngoài ra các bạn nên lên những trang như leetcode, hackerrank để giải những câu ở độ khó Easy. Những problems trên này thì hỗ trợ đa ngôn ngữ. Ngoài rèn luyện khả năng code trên ngôn ngữ đó, còn giúp các bạn cải thiện tư duy, nâng cao khả năng đọc hiểu. Nếu các bạn thấy khó khăn quá thì nên tải 1 số quyển sách về Data Structure/ Algorithm để tìm hiểu thêm nhé
Rồi cuối cùng mới chọn 1 Library/Framework nào đó và làm 2-3 project với nó trong khoảng 3-6 tháng. Hãy chọn những thứ gì đó thực dụng 1 chút. Như web truyện tranh, e-commerce, trang tin tức,...
Với mình toàn bộ giai đoạn này nên kéo dài 1 năm - 1.5 năm thì mới có thể vững được. Chứ 6 tháng fullstack như các trung tâm thì không bao giờ đạt được nhé
Giai đoạn 2 - Thực tập
Mình hiểu giai đoạn này rất là khó khăn, nhất là với các bạn trái ngành. Cá nhân mình phải nộp tới 30 nơi, được 4 nơi gọi pvan, và chỉ 1 nơi nhận. Nhưng lời khuyên của mình là không nên kén cá chọn canh, không được nản chí. Ví dụ như các bạn định hướng và học React/Vue chẳng hạn, nhưng có những nơi chỉ nhận thực tập Mobile, Angular, Ruby on Rails..... thì cũng đừng chần chừ mà cứ nộp vào đi. Trừ khi lệch hẳn như Embedded hay Game thì còn chần chừ.
Vì quan điểm của mình thì học không bao giờ là thừa, và nếu như giai đoạn tự học các bạn đã làm tốt, thì thực tập dù học 1 thứ mới thì cũng không quá khó khăn với các bạn. Cá nhân mình giai đoạn tự học mình chọn ReactJS nhưng lại đi thực tập Ruby on Rails ( vì không có lựa chọn khác
)
Đến khi thực tập 6 tháng xong và bị đuổi đi, mình đã đi xin thực tập 1 lần nữa. Nhưng lúc này khi các bạn đã có kinh nghiệm thực tập ở 1 nơi rồi, thì thực tập ở nơi thứ 2 xin sẽ dễ hơn rất nhiều, và các bạn có nhiều lựa chọn hơn, chọn thứ mình thích chẳng hạn. Nơi thứ 2 mình thực tập mình đã chọn lại công việc Front-end
Trong quá trình thực tập thì có 1 số lời khuyên như: đừng ngại khó, dù có được giao gì đi nữa, thì cũng nên nhận. Vì bạn là thực tập thì có fail cũng không sao đâu
Ngoài ra nên chủ động xin thêm việc để làm/để học. Khi thực tập hãy tìm ai đó mà mình nghĩ là giỏi và có thể hướng dẫn mình, thì kết thân ( không cần thân quá ) để hỏi thêm, hỏi người ta về định hướng
Với mình giai đoạn này nên kéo dài trong 6-9 tháng cho nó cẩn thận. Trong quá trình này các bạn cũng đừng quên việc giải thuật 1-2 câu easy mỗi ngày giống như giai đoạn 1 nhé
Giai đoạn 3 - Công việc full-time đầu tiên
Nếu các bác thực tập xong mà người ta giữ lại làm việc thì tốt, có thể cân nhắc làm luôn ở đó, vì đã quen về con người và môi trường rồi. Nhưng nếu các bạn không được may mắn ( giống như mình
) thì sẽ phải đi tìm công việc mới.
Lúc này cũng như lúc các bạn xin thực tập lần đầu tiên, đó là không nên kén cá chọn canh quá mức
Dĩ nhiên vẫn nên chọn nơi nào tốt nhất. Nhưng vì các bạn trái ngành thì nên xem định hướng công việc quan trọng hơn là làm ở đâu
Lời khuyên của mình là ngoài những thứ về library/framework bạn có được ra. Bạn nên back to basic 1 chút. Đa phần job junior người ta vẫn hỏi giải thuật và những thứ cơ bản về ngôn ngữ hay nền tảng ( web / mobile ) hơn.
Giai đoạn 4 - Junior and beyond
Nói thật là mình vẫn đang nằm ở giai đoạn này
Nghe thì cao siêu nhưng lời khuyên của mình trong khoảng thời gian này rất đơn giản. Đó là ngoài 8 tiếng làm việc ở công ty ra. Thì mỗi ngày nên dành 1-2 tiếng để học thêm.
Học thêm ở đây là học thêm gì ?
- Duy trì leetcode/hackerrank nếu các bạn kỷ luật thì đến lúc này 2 cái này sẽ trở thành thói quen của các bạn. 1 ngày vào giải 1-2 câu easy chỉ mất 20p là cùng. Hôm nào hứng lên thì làm cả câu medium luôn.
- Học thêm về những thứ chuyên về lĩnh vực. Với mình thì cái này rất quan trọng, ví dụ như mình làm về Frontend, mình học thêm về cách browser render mọi thứ trên màn hình cách tối ưu trang web ( từ những practice đơn giản đến những practice phức tạp )
- Viết lại những gì mình đã học ( như mình thì viết lên medium hay dev.to, với mình đây là cách ghi nhớ tốt nhất, và hên xui thì nó có thể giúp ai đó trên internet )
- Học ngoại ngữ, nếu như bạn chưa vững ngoại ngữ ( tiếng anh or tiếng nhật )
- Cuối cùng là đi tìm hiểu về những library/practice mới trong ngành. Rồi làm những demo nho nhỏ với nó. Ví dụ như mình làm về React, nhưng vẫn làm kha khá demo với SolidJS, Svelte, NestJS, Qwik, Rust, WebAssembly. Dù là những thứ nho nhỏ thôi nhưng cũng giúp mình hiểu thêm 1 chút ( hoặc giải trí )
Mình biết với nhiều anh em ở đây thì mình chưa là gì, và mình cũng đang cố gắng trở nên tốt hơn hàng ngày 
Mình hy vọng rằng mới những lời khuyên ở trên thì mình có thể giúp anh em nào đó bớt khổ sở hơn trong thị trường lao động này.
Cảm ơn các bác đã đọc
chớ công nhân xưởng may mà trái ngành qua thì sao 2k nổi
