Nơi an cư của những loài linh trưởng quý hiếm
Bài và ảnh: ĐỨC NGHĨA | 05/06/2023 05:27A A
Những cánh rừng với độ cao đa dạng tại vùng Bắc Hướng Hóa đang là nơi sinh trưởng của nhiều loài linh trưởng quý hiếm nhờ được bảo vệ nghiêm ngặt
Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Bắc Hướng Hóa quản lý trên 23.456 ha rừng và đất rừng, trải dài trên địa bàn 5 xã của huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị: Hướng Phùng, Hướng Linh, Hướng Sơn, Hướng Việt, Hướng Lập. Với độ che phủ rừng gần 93%, lâm phần quản lý lại có nhiều dãy núi đá vôi và các đỉnh núi cao nên nơi đây đã trở thành nơi trú ngụ của nhiều loài linh trưởng nguy cấp, quý hiếm của Việt Nam.
Phong phú, đa dạng
Đến nay, đã có nhiều chương trình điều tra về linh trưởng tại Khu BTTN Bắc Hướng Hóa được thực hiện. Theo đó, đơn vị liên quan đã ghi nhận có 9 loài linh trưởng, thuộc 3 họ, gồm: cu li (cu li lớn, cu li nhỏ), khỉ (khỉ mặt đỏ, khỉ vàng, khỉ mốc, khỉ đuôi lợn, chà vá chân nâu, voọc Hà Tĩnh) và vượn (vượn siki) với tổng đàn lên đến cả ngàn con. Các loài này đều thuộc diện nguy cấp, quý, hiếm quy định trong Sách đỏ Việt Nam, Sách đỏ thế giới (IUCN), Nghị định 06, Nghị định 64 của Chính phủ và Công ước CITES. Chúng phân bố, có mặt trên hầu hết tiểu khu rừng và thung lũng đá vôi các xã Hướng Lập, Hướng Việt, Hướng Sơn…
Những năm qua, trên tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây xuyên qua Khu BTTN này, người đi đường vẫn thường hay bắt gặp các đàn khỉ, voọc nối đuôi nhau chuyền cành hay tiếng vọng gọi bầy của chúng lúc tinh mơ. Tại các đợt triển khai lắp đặt máy bẫy ảnh để điều tra động vật, Ban Quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa cũng đã ghi lại được nhiều thước phim về quá trình di chuyển, tìm kiếm thức ăn của các loài khỉ với số lượng mỗi đàn lên đến hàng chục cá thể.
Trong các loài linh trưởng trên, vượn siki (Nomascus siki) - loài linh trưởng thuộc nhóm cực kỳ nguy cấp (CR, Sách đỏ thế giới) được chọn làm logo của Ban Quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa. Vượn siki được ghi nhận trong các khu rừng thường xanh nhiệt đới, nửa thường xanh, đôi khi được ghi nhận tại các khu vực rừng trong thung lũng núi đá vôi chưa bị tác động bởi con người. Loài này dành phần lớn thời gian sống trên cây và rất ít khi xuống đất. Chúng thường sống thành các nhóm gia đình từ 2-4 con, thức ăn chủ yếu là lá cây và các loại quả chín.
Vượn siki không ghi nhận được thông qua bẫy ảnh mà chỉ nghe tiếng hót. Vì thế, để điều tra loài này, lực lượng bảo tồn phải phối hợp với các chuyên gia sử dụng thiết bị ghi âm chuyên dụng thu tiếng hót của chúng, từ đó xác định quần thể, số lượng cá thể. Trên cơ sở khảo sát và phân tích tiếng hót của vượn siki, Ban Quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa đã xác định có hàng trăm con đang sinh sống tại 21 tiểu khu trong lâm phần quản lý.
Loài voọc Hà Tĩnh được ghi nhận tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa
Cận cảnh khỉ mặt đỏ được máy bẫy ảnh ghi nhận trong Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa
