[TUT] CÁC HƯỚNG DẪN CƠ BẢN CHO CÁC BẠN MỚI MUA XE
Xin chào các bạn, lại là sốp đây. Hôm nay sốp lại ế nên sốp rảnh ngồi viết 1 bài hướng dẫn cho các bạn mới tập chơi xe, bài này chia sẻ từ kinh nghiệm thực tế của mình sau gần 7 năm chơi xe đạp
Mùa dịch, mọi người mua xe mới rất nhiều và mình thấy có nhiều bạn mắc phải những sai lầm như mình hồi mới mua xe ( cái này gần như ai cũng bị ). Bài viết này mình hướng tới các bạn mới tập chơi xe hoặc đang chuẩn bị mua xe, chủ yếu chạy nhẹ nhàng trong thành phố
Đây là con xe đầu tiên của mình, nhìn sơ sơ thì nó có đủ hết các kiểu mình ghét hiện nay bao gồm :
- Lót bọc yên
- Gắn baga cốt yên
- Gắn chống
- Gắn dè
- Mua xe sai size
Đầu tiên chúng ta hãy đi từ cái là tiền đâu , à lộn, đi từ cái xác định bạn cần mua xe loại nào
Hiện có 3 dòng xe chính :
1. Road : Dành cho đua bơi
2. MTB : dành cho địa hình
3. City / Touring : dành cho đi tour, chạy thành phố, đi làm vvvv....
Mua loại xe nào thì nó phải phù hợp với sở thích và nhu cầu của các bạn, đừng mua 1 con road hay MTB rồi bắt nó chuyển giới thành touring bằng cách gắn dè, gắn baga cho nó , vì nó ko sinh ra cho các mục đích đó.
1. Road bike
Đây là xe road, sinh ra để đua tốc độ. Cái duy nhất nó cần là tốc độ nhanh + trọng lượng nhẹ. Nó chỉ phù hợp cho đua bơi, tập luyện chuyên nghiệp. Do đó nó sẽ ko hợp để :
- Tập thể dục kiểu nhẹ nhàng . Road sinh ra để đua, do đó nó thiết kế với tư thế chạy tối ưu là chồm về phía trước để tránh cản gió, và tư thế này ko thoải mái. Mình đã gặp nhiều bạn mua xe road tập thể dục xong than đau lưng và muốn đổi từ dropbar sang flatbar ( tay lái ngang ), nhưng road ko thể thay dc tay flatbar vì nó liên quan tới tay đề, tay thắng nữa
Đây là tư thế chạy của road .
- Nó cũng ko thiết kế để gắn dc dè , baga, đi bánh lớn hơn ( road thường tối đa chỉ chạy dc bánh 700x28 , thông thường thì đi bánh 23-25 ). Do đó khi mua road bạn phải chấp nhận với chuyện nước văng đầy lưng, ko chở dc đồ và ko đi dc bánh lớn hơn
2. MTB
Đây là MTB ( Mountain Bike ) hay còn gọi là xe leo núi. Nó sinh ra để đi địa hình ( nói đi cho oai chứ dắt là chủ yếu ). Do đó nó sẽ :
- Ko gắn dc baga, dè, chống ( 1 số dòng MTB hybird hiện nay như Trek Marlin, Talon vẫn thiết kế lỗ để gắn baga, chống, nhưng 1 cái sườn MTB đúng nghĩa sẽ ko có )
- Tư thế chạy cũng là chồm về phía trước với ghidong thường cao bằng yên hoặc thấp hơn yên. ( Một trong những món mà các bạn hay qua bên sốp mua nhất là cái nâng cổ ghidong cho cao lên, vì MTB thường ghidong thấp nên chạy bị mỏi lưng
)
3. Touring / City
Đây là touring / city bike. Đúng với tên gọi, nó sẽ phù hợp với các bạn có nhu cầu đi xa / chạy thể dục nhẹ nhàng / đi làm trong thành phố vì :
- Gắn dc baga, dè, chống
- Tư thế chạy thoải mái
Sau khi xác định được bạn cần mua loại xe nào, thì giờ chúng ta đi đến là mua xe đúng size .
Đầu tiên bạn phải xác định dc inseam của bạn ( hiểu nôm na là khoảng cách từ mặt đất cho tới khoảng giữa 2 chân của các bạn ( nói cho dễ hiểu là tới bi của bạn ấy @.@ )
Thường công thức tính size xe so với inseam được tính như sau :
City / Touring bike : inseam ( cm ) x 0,685
MTB : Inseam ( cm ) x 0,66
Road : Inseam ( cm ) x 0,7
Note : bạn sẽ thấy có 1 số dòng xe nó để kích thước là 15, 16, 17, 18 . 1 số dòng thì lại để là 440, 480, 520. Đó là kích thước của gióng đứng của xe
Gióng đứng ( seat tube ) , được đo từ tâm trục giữa cho đến cốt yên. các số 14, 15,16 là theo hệ inch tức là 14,15,16 inch. Còn nếu là 440, 480, 520 là theo hệ mm
Sau khi đo được Inseam của mình thì chúng ta có bảng size chart như sau :
Mua 1 chiếc xe đúng size là rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng tới cảm giác đạp của bạn. 1 chiếc xe quá to hoặc quá nhỏ so với bạn sẽ dẫn tới việc đau tay, đau vai, đau lưng, đau chân, thậm chí vỡ tan trứng cút ( mình đã trải nghiệm rồi, tin mình đi >.< )
Tuy nhiên bảng size chart cũng chỉ là tương đối, cách tốt nhất vẫn là ngồi lên xe chạy thử, nếu bạn thật sự cảm thấy thoải mái khi đạp chiếc xe đó, thì nó mới là chiếc xe đúng size dành cho bạn .
Note : 1 sai lầm phổ biến của các bạn mới mua xe, đó là hay để cốt yên thấp để chống chân tới khi vẫn đang ngồi trên yên. Đó là tư thế đạp sai. Khi đạp thì chân bạn phải thẳng khi pedal ở vị trí thấp nhất , và cách đo cốt yên nhanh nhất là bạn kéo cốt yên sao cho bề ngang yên bằng với cục xương cụt bên hông )
Note : tư thế đạp đúng là mũi bàn chân tiếp xúc với pedal chứ ko phải lòng bàn chân ( ko phải mấy ngón chân mà là cái phần ở giữa ngón chân và lòng bàn chân ấy )
Văn hay chữ tốt không bằng thằng dốt có hình, thôi xem hình cho dể hiểu nha các phen @.@
Sau khi đã chọn dc loại xe bạn cần, chọn được đúng size xe, xin dc tiền vợ / má đường, thì bạn đi mua xe. Mua xe xong rồi thì bạn nhảy lên xe đạp và cảm thấy đau đít vl, nên bạn đạp quau gặp gian thương Batshop và kêu bán cho 1 cái bọc yên ngồi cho êm đít, thì gian thương bảo rằng : sốp méo có bán bọc yên và đề nghị bạn mua 1 cái yên mấy trăm đến cả củ bạc >.<
Sau đây mình sẽ nói tiếp đến các sai lầm ( theo quan điểm của mình - và mình cũng từng mắc phải khi mới chơi xe )
Đầu tiên, hãy nói về cảm giác đạp . Những thứ cơ thể tiếp xúc với cái xe sẽ ảnh hưởng đến cảm giác đạp nhiều nhất, đó là : Yên, tay nắm, pedal
Mình quan niệm rằng : 1 cái xe tốt, ko phải là 1 cái xe xịn, mắc tiền, mà là 1 cái xe bạn cảm thấy thoải mái khi đạp, enjoy dc cung đường, chứ k phải đít thì thốn như bị thằng nào đó thông mà ko dùng dầu ăn, vai thì mỏi, tay thì tê, lưng thì đau .
Cái mà nhiều người ko vượt qua được khi đạp xe, đó là đau đít @.@
Để vượt qua được nỗi đau này, 1 là bạn phải luyện thành thiết đít công đại pháp, mình được 1 bậc đại sư phụ truyền cho bí kíp này, nhưng vừa mở ra đọc câu đầu tiên là mình bỏ luôn ko luyện nữa ( ko phải là Dẫn đao tự cung đâu, mà là : Mua 1 trái mít về, lột vỏ, trải lên ghế ngồi, 1 ngày ngồi 8 tiếng )
Còn không luyện được thì ta nên mua 1 cái yên tốt, hoặc mặc quần bỉm khi đạp .
Mình thấy rất nhiều bạn mới mua xe đều qua hỏi mua bọc yên, và mình cũng thấy rất nhiều xe gắn bọc yên, nhưng ai hỏi mua bọc yên thì mình đều bảo là không có, dù hồi mới mua xe mình cũng đi mua 1 cái bọc yên trùm vào, nhưng chỉ chạy dc vài lần là mình tháo quăng luôn vì :
1 cái bọc yên ko thể thay thế dc 1 cái yên tốt, hoặc 1 cái quần bỉm tốt
cái thứ 2 là nó rất xục xịch khi đạp
cái thứ 3 là ... nó khá là dơ, dễ bị ghẻ đít nếu ko chịu khó vệ sinh ( trời mưa thì thôi luôn, vừa ẩm vừa hôi )
Cái thứ 4 là nó rất nóng, ngồi bị hầm đít, chảy mồ hôi đít
do đó, hãy đầu tư 1 cái yên tốt và êm, hoặc mặc quần bỉm .
Vậy, khi nào nên mua yên tốt, và khi nào nên mặc quần bỉm ?
Về độ êm ái và thoải mái, mình đánh giá quần bỉm tốt, êm hơn yên
Nhưng về độ tiện lợi, thì yên lại hơn quần bỉm. Nó cứ nằm sẵn trên xe, bạn mặc quần gì, hay ko mặc quần cũng dc, thì vẫn nhảy lên là đạp luôn, không phải đi thay quần .
Và khi đi tour xa thì quần bỉm nó có bất lợi là cồng kềnh và lâu khô hơn quần bình thường, chưa kể đi tè cũng phiền, do đó xe mình thì mình chọn là đầu tư yên .
Cái thứ 2 ảnh hưởng tới cảm giác đạp, đó là ghidong và tay nắm.
Đau cổ tay, đau vai, đau lưng khi đạp, cái đó có thể khắc phục bằng cách thay ghidong và tay nắm .
Đầu tiên hãy nói về ghidong .
Đa số các xe mới mau thì đều gắn ghidong flatbar ( ghidong ngang ) . Vậy ghidong ngang nó có ưu và nhược điểm gì ?
Đây là con Scott mình đang đi flatbar, nói là ngang nhưng nó vẫn hơi có độ xéo về phía sau nên vẫn đỡ, còn ghidong mà ngang thẳng tưng luôn thì đau tay lắm.
Ghidong ngang đem lại cảm giác lái chắc chắn và dễ điều khiển xe, do đó nếu chạy MTB thì phải chạy flatbar . Tuy nhiên ghidong ngang nó khiến cổ tay của bạn bị gập, dẫn đến dễ đau cổ tay và không thoải mái .
Còn đây là con Motobecane mình đang đi ghidong dạng H Bar, gắn thêm 2 cái sừng trâu để thêm tư thế đạp núp gió, đây mình tạm gọi là ghidong xéo .
Các dạng ghidong xéo thường gặp có thể kể đến như là : H Bar, Cut Bar, Crazy Bar, Moloko Bar , cánh én .
Trong đó, ghidong cánh én là 1 sự thay thế ngon bổ rẻ nhất để đem lại cảm giác đạp thoải mái, còn nêu có điều kiện hơn thì các bạn có thể thử nghiệm H Bar, Moloko vvvv....
1 loại ghidong khác cũng được rất nhiều bạn thích gắn ( mình cũng gắn hồi mới chơi, nhưng đi dc 1 tour ra Huế là tháo bỏ luôn ). Đó là ghidong cánh bướm, mặc dù cánh bướm được rất nhiều bạn ưa thích nhưng đối với mình, nó là 1 cái ghidong ko ngon .
Các nhược điểm của cánh bướm mà mình thấy là :
- Ghidong rất yếu và rung ( cánh bướm xịn thì mình k biết chứ cánh bướm 200 300k thì chạy đường dằn nó rung như sextoy, còn đi offroad thì thôi, nghỉ luôn đi )
- Bề ngang hẹp, nắm ko vững, cánh bướm chỉ ngang dc max khoảng 600mm
- Tư thế nắm như flatbar, dễ đau cổ tay
- Đổ dốc, bo cua cảm giác rất chông chênh
- Kén tay nắm, cánh bướm chỉ thích hợp quấn dây quấn ghidong chứ k phù hợp để gắn tay nắm
1 số xe có cổ ghidong thấp, dẫn đến tư thế đạp bị chồm về phía trước và không thẳng lưng