cái vấn đề này chuyên sâu lắm bác ạ, nếu tóm gọn lại thì có thể dựa vào những điều này:
- Tầm giá: tốt hay không tốt nó chỉ mang tính tương đối thôi bác, vd như máy 8000 của miyota, tầm giá 50-150$ thì rất tốt, nhưng tầm giá 1000$ (như tụi 76 ấy) thì lại là cùi vô cùng.
-Trang trí (decoration): cái này là cái dễ thấy nhất, và đa số người dùng sẽ dựa vào cái này để đánh giá máy,thực chất thì decoration không liên quan và cũng chả ảnh hưởng tới chất lượng máy. Mặc dù n ngày xưa còn có tí công dụng như giữ bụi, loại bỏ bụi... nhưng giờ thì chỉ có công dụng chính là tăng tính thẩm mỹ cho máy móc. Nhưng việc decoration một máy cũng như các chi tiết trong máy phải nói là không đơn giản và có chi phí cao, nên các máy phải tốt thì mới đáng bỏ công sức ra để decorate cho đẹp. Hay nói cách khác là máy decoration chán chưa chắc đã là máy không tốt, nhưng decoration tốt thì chắc chắn là máy tốt.
- Hoàn thiện các chi tiết (hay gọi là finished đó): cái này thì ai cũng biết, nhưng để hiểu thì rất khó, trang trí cũng là 1 phần của hoàn thiện, và hoàn thiện lại nhiều khi lại là 1 phần của thiết kế, mấy cái này giao nhau rất nhiều. Có nhiều máy trang trí rất xấu, nhưng độ hoàn thiện lại rất cao, tiêu biểu như máy của rolex. Có những thứ hoàn thiện không ảnh hưởng tới chất lượng máy (vd như phần trang trí ấy, cầu máy bản máy được đánh vân sớ lung linh, chạm trổ cầu kỳ thật đẹp, viền máy đánh bóng lóng... thì nó cũng chả giúp máy chạy tốt hơn chút nào, chỉ là tính thẩm mỹ thôi), có những cái hoàn thiện thì ảnh hưởng tới máy vô cùng. Ví dụ như lớp mạ máy, máy xịn được mạ rhodium ngoài việc giúp máy sáng bóng ra thì chống oxy hóa tốt, máy cùi cùi hơn thì thường mạ nickel, một số máy thì không mạ hoặc mạ một chất gì đó hãng không công bố, như seiko lớp mạ nó e cũng không rõ là gì, nhưng chống oxy hóa rất tốt, còn thằng orient thì mạ siêu cùi bắp nên máy vô nước mọc rỉ rất nhanh, còn eta mạ rhodium thì khỏi nói, nhiều khi nước ngập mặt để cả tuần xong sấy lại vẫn ngon lành). Ví dụ như đầu trục này, đầu trục có được hoàn thiện tốt tức là được gọt đầu và đánh bóng rất tốt, giúp giảm ma sát, tăng độ bền. Ví dụ như chân kính này, đều là ruby nhân tạo nhưng chân kính rolex làm sẽ tốt hơn rất nhiều, được cắt gọt vô cùng tốt, còn chân kính máy miyota 8000 chẳng hạn, soi vào thấy nhiều khi lỗ chỗ. chưa kể chân kính của rolex hay thụy sĩ nói chung thường được xử lý thêm epilame giúp tăng độ trơn và sức căng bề mặt, hỗ trợ cho việc chấm và giữ dầu. Đó là lí do tại sao mà máy rolex nhìn thì xấu nhưng chạy lại chính xác và bền vô cùng. Rolex rất thực dụng, máy nó không bỏ quá nhiều chi phí vào những thứ không ảnh hưởng tới chất lượng đồng hồ, nhưng những thứ liên quan tới chất lượng đồng hồ thì nó làm rất kỹ và chỉnh chu, đó là lí do tại sao máy rolex bền và chính xác như vậy.
_ Chất liệu: cái này thì khỏi nói rồi, vd cùng là chân kính thì máy xịn sẽ làm tốt hơn, trong hơn, khó bể hơn, hay cầu máy sẽ khó cong vênh hơn. Như thằng eta với sellita ấy, máy sellita cầu máy bản máy mềm hơn, nên va đập mạnh dễ cong vênh hơn.
- Thiết kế: thiết kế 1 máy đh thì dễ, nhưng hoàn mỹ và tối ưu hóa thiết kế đó thì vô cùng khó, đó là lí do tại sao các hãng đều làm máy dựa trên đời máy cũ, trải qua hàng trăm năm cải tiến tới bây giờ, và gears train của hàng trăm lại máy khác nhau lại na ná nhau là vì vậy. Và có những thiết kế không tốt sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu suất đồng hồ, thậm chí là lỗi. Vd như 2824-2, ngta kêu hạn chế lên cót tay, hao mòn là phụ thôi, lí do chính là chuỗi cót tay nó có tỉ lệ chia bánh răng không hợp lý nên có thể gây kẹt, xoẹt cót và gãy/vỡ răng (cái này nsx biết thừa, nhưng người ta không thèm sửa vì nó cần để phân cấp), như 2804 là bản cót tay của 2824, ngoài việc tháo bộ tự động thì người ta còn phải làm lại bộ bánh răng lên cót tay cho nó, còn các máy inhouse của hàng tá hãng vốn thiết kế chung căn bản với 2824 người ta cũng sẽ thiết kế lại cơ cấu cót tay. Hay như sellita sw200 là clone của eta 2824, thiết kế giống nhau đến 99%, hoàn thiện cũng xêm xêm nhau nhưng chất lương lại kém nhau rất nhiều là vì sao? Vì 1% thiết kế còn lại. Như ratchet wheel của sw200, răng thiết kế mỏng và nhọn nên dễ mòn/gãy (đã cải thiện ở sw200-1), nhưng tới sw200-1 vẫn lỗi rất nhiều, chủ yếu do pallet fork và escapement wheel của nó làm rất mỏng, đục khoét nhiều trong khi đây là bộ phận rất nhạy cảm trong đh, nên khi va đập thì dễ tèo. Và tất nhiên, để phát hiện thiết kế máy có điểm gì không tốt thì phải đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao chứ không dễ.
- Bôi trơn: 1 điều chả thấy ai nói tới, máy tốt phải được bôi trơn tốt, trình độ bôi trơn không tốt, chất lượng dầu kém có thể làm máy phải bảo dưỡng lại sớm, thậm chí hao mòn hay hư hỏng máy.
- Chất lượng tổng thể: độ bền của dây xích được tính theo mắt xích yếu nhất, máy đồng hồ cũng thế thôi, vd như 1 bộ máy có 100 chi tiết, 99 chi tiết có tuổi thọ trung bình 100 năm, nhưng lại có 1 chi tiết tuổi thọ chỉ có 1 năm, thì theo bác máy đấy mua về xài được mấy năm sẽ hỏng? 1 năm hay 100 năm?
Như máy 7s/4r/6r của seiko với máy orient đời cũ ấy, thiết kế căn bản thì như nhau (máy orient mua thiết kế của máy seiko), nhưng máy seiko được lớp mạ tốt hơn, hoàn thiện tốt hơn, chống oxy hóa tốt hơn, dây cót tốt hơn, bánh răng tốt hơn, chân kính tốt hơn... nói chung là gần như cái gì cũng tốt hơn, trong khi đó nhược điểm thì lại ít hơn. Nhưng thực tế thì Chất Lượng Vật Lý (bỏ qua cá yếu tố vô nước, thân vỏ cùi, bôi trơn tệ...) máy orient lại ngon hơn, vì máy cơ bản seiko có 2 điểm yếu chí mạng là bộ tự động hao mòn quá nhanh (trung bình 1-1.5 năm với máy 7s, 2-3 năm với 4r/6r), và tóc làm quá mềm, trong khi orient thì lại không. Chính 2 cái điểm yếu này kéo chất lượng máy seiko xuống thậm tệ.
//
Nói ra không dễ nghe, nhưng phải đụng vào nhiều mới biết máy ngon dở bác ạ, chứ nghe hãng nói, nghe người bán nói, nghe mấy người khác nói... đều không đáng tin. Như lúc e làm máy, máy sellita lúc thử trôi bánh răng máy lúc nào cũng kêu xoẹt xoẹt to hơn eta rất nhiều, là vì máy nó làm không được trơn nhẹ như eta -> ma sát cao -> lên cót cho bánh răng chạy tự do máy kêu xoẹt xoẹt to và chói tai hơn.
Hay như ngày xưa. ngta (và có khi có cả em nữa) hay bảo máy 6r15 chạy 21.600 vph thì chu kỳ bảo dưỡng sẽ dài hơn 2824-2 chạy 28.800, về sau e mới thấy sai lầm nghiêm trọng. Vì máy 6r15 chạy tầm 2-3 năm là phải lau dầu rồi, trong khi 2824-2 chạy 4-5 năm mới cần lau dầu lại, lí do là vì chất lượng chi tiết máy 6r không bằng máy 2824, và chất lượng bôi trơn xuất xưởng của 6r thì kém xa 2824