Mà k rõ giờ có phổ biến nữa k vì tôi đi khắp miền tây cũng k nghe ai nói nhiều vụ cá sình ntn. Bạn tôi thì nó qua lại cam liên tục nên khá rành và vẫn còn giữ lối làm cá như vậy
Mà k rõ giờ có phổ biến nữa k vì tôi đi khắp miền tây cũng k nghe ai nói nhiều vụ cá sình ntn. Bạn tôi thì nó qua lại cam liên tục nên khá rành và vẫn còn giữ lối làm cá như vậy
Khá lâu rồi mới gặp lại những anh em bạn Lào, biết bao chuyện vui và cả buồn được ôn lại cùng nhau, bên bàn nhậu trong quán nhậu bình dân bên lề đường 18.
Có quá nhiều chuyện với nhau nhưng loanh quanh lẩn quẩn lại quay về chuyện những món ăn của một thời khốn khổ ngày xưa, những món ăn phải nói là "bất đắc kỳ tử" trong rừng ngày đó..của những người lính, những người đồng bào thiểu số ở những nơi thâm sơn cùng cốc, chẳng ai nghĩ rằng tới giờ nó lại thành "đặc sản" của những kẻ lắm tiền nhiều của hay quan tham săn tìm, hoặc chễm trệ trên thực đơn của những nhà hàng sang trọng bậc nhất, và thậm chí còn được rắc cả vàng lên nữa..
Những món ăn ở rừng ngã ba Đông Dương.
Đầu tiên phải nói tới là món thịt cọp, thịt cọp xịn chứ không phải "thịt cọp" của lính- ngày đó lính khổ vô cùng tận nhiều khi muối trắng còn thiếu, anh em thường lấy củ gừng núi, với ớt thóc hái ở rừng đem nướng lên, rồi rang muối cho vào cái mũ sắt giã lộp cộp cho nhuyễn để ăn với những nắm cơm vàng khè trên đường hành quân, nắm cơm dính lẫn mồ hôi và bụi đất nên chuyển màu thành vàng khè, vỏ bên ngoài đã thiu nhớt phải lấy dao găm gọt như gọt quả bưởi mới ăn được cái lõi, chấm với thứ muối ớt gừng kia, khi giã vang lên tiếng lộp cộp nên anh em gọi đùa là thịt cọp- còn thị cọp xịn nó khác bà con ạ. Ở Xayabouy sát biên giới, giáp huyện Pua của Thái Lan anh em tôi đã bắn được một con cọp màu lông đen pha vàng sậm, con hổ này trong bầy hổ 4,5 con cả to cả bé đã "thịt"khá nhiều phỉ Lào và cả biệt kích Thái trước đó, chúng cũng nhiều lần rình rập chúng tôi dọc khe Luang Phạ.
Thịt hổ có vị hơi chua chứ không ngọt như thịt trâu hay bò rừng, mỡ vàng vàng như mỡ người và mùi rất tanh, người Lào cho rằng thịt hổ có tác dụng chống sốt rét, trừ tà và mạnh cho tinh thần, những thợ săn lão luyện đều ăn thịt hổ, và cả những con chó săn của họ cũng vậy, họ cho chúng ăn thịt hổ sống, giống chó săn của người Mông này rất thiện chiến và lỳ lợm, chó nào sợ hổ chứ chó săn của người Mông ở Lào không có khái niệm đó, chúng dám tấn công cả hổ.
Có một điều khá lạ lùng ở lũ hổ này là cứ vào đêm trăng sáng chúng thường leo lên những mỏm cao "à uôm" vang rừng, hoặc giả tiếng nai tác tác, hay tiếng hươu hoặc hoẵng bép bép, thậm chí kêu hắc hắc y như tiếng người cười trong đêm..giữa đêm trăng lạnh giữa rừng vắng văng vẳng tiếng chim từ quy kêu lúc xa lúc gần mà nghe những âm thanh từ loài hổ phát ra thật ớn lạnh, chúng ngồi như ngắm trăng, đầu lúc lắc và đuôi ngoe nguẩy uốn lượn như những con rắn khổng lồ, phát ra những tiếng gừ gừ hay ẹ ẹ...tôi từng nhìn và nghe thấy những hình ảnh và âm thanh đó giữa đêm trăng sương lạnh ở rừng vắng, phải nói thật là ớn lạnh và nổi gai khắp người, có cảm giác ma quái gì đó khó tả bà con ạ.
Thịt trâu và bò rừng là tôi thấy ngon nhất, nó ngọt chứ không mặn mặn như thịt nai, thịt hươu hay hoẵng, mễn..cũng ngon, nhưng tôi vẫn thấy thịt trâu bò rừng là ngon nhất. Ở Lào tôi được thợ săn cho ăn một món thịt trâu rất lạ lùng, đó là một con trâu rừng trong khi đi kiếm ăn nó bị sa vào một tổ ong đất, loài ong tử thần hung hãn đã bu vào chích chết luôn con trâu này, thợ săn đốt nhựa cây muồng muỗng để xua đuổi ong và quăng dây vào sừng con trâu lôi ra khỏi tổ ong rồi kéo xuống suối mổ thịt, nọc độc của lũ ong đó thật kinh khủng khiếp nó làm cho thịt con trâu gần như bị nhúng tái vậy, người ta xẻ thịt nó và nướng qua trên than rồi ăn ngay, họ nói rằng nó có khả năng chữa bệnh đau nhức xương khớp hay phong thấp, tôi thì không bị những bệnh đó, nhưng một anh bị và có khỏi thật, mùi vị thứ thịt trâu bị ong chích đó có mùi hăng hăng cay cay, họ lột bỏ lớp da và chỉ ăn thịt thôi.
Bò rừng thì ngon khỏi nói rồi, người Lào xẻ thịt bò rừng, lọc lấy những bắp thịt to và ngon rồi buộc vào đầu những cây sào lồ ô dài, sau đó dúi vào những tổ kiến vống vàng, một loại kiến na ná giống loài kiến hay làm tổ trên cây cà phê hay điều ở Đông Nam bộ ta nhưng nó có màu đỏ sậm hơn và cắn đau hơn, lũ kiến này cũng bu vào thi nhau cắn tảng thịt bò khiến nó chuyển màu như tái luôn, họ thái mỏng và trộn với gia vị gồm ớt tím, loại ớt như ớt thóc nhưng màu tím tím, quả gầy guộc xương xẩu họ nướng lên cho tăng độ cay và thêm mùi thơm, với hạt tiêu, hạt xạ, vỏ khái với vài thứ lá rau thơm gì đó mà tôi quên mất tên rồi, có lá giống rau kinh giới của ta nhưng mặt dưới lá màu hơi tím nhạt..rồi vắt chanh rừng vào. Ai từng đụng quả chanh rừng của Lào thì biết vị chua của nó thế nào rồi, quả chanh dài thuỗn thuỗn màu xanh lè, vỏ dày cui, cái cùi thì ăn rất ngon nhưng bên trong thì úi giời ơi luôn, nó chua mà tôi cảm giác có thể tè trong quần được, tôi gần như chưa ăn thứ quả nào có vị chua hỗn như thế, nó chua tới nỗi sau này nhìn thấy nó là tôi muốn quỳ xuống lạy nó
, miếng thịt bị kiến chích có mùi hơi khai khai, nồng nồng.. họ nói là nó có thể chữa bệnh, bệnh gì thì anh em chúng tôi quên mất tiêu rồi, thôi thì không bổ âm thì bổ dương không bổ giường thì bổ chõng, hay bổ nháo bổ nhào gì cũng được, miễn no bụng là tốt rồi. Họ gọi những món gỏi kiểu đó là lạp.
Người Lào rất thích những món gỏi, như gỏi cá hay gỏi thịt, nếu như người Cam có món mắm bò hóc là "quốc hồn quốc tuý" thì người Lào cũng có món mắm cá gọi là pa đẹc, nhưng món mắm này có vẻ dễ xơi hơn món mắm bò hóc, tuy cùng là làm từ cá, nhưng mắm pa đẹc không để cá bốc mùi thối hoắc và sinh giòi như mắm bò hóc nên mùi cũng "tao nhã" hơn và dễ xơi hơn, nó có mùi vị gần giống mắm cá của người Huế thường hay làm.
Người khơ mú ở Lào là tộc người có nhiều món ăn "kinh dị" nhất, tôi thấy có vẻ như vậy..chả hiểu sao người khơ mú lại có sở thích thum thủm vậy, món pịa hay phèo tôi nghe nói cũng bắt nguồn từ họ, rồi da trâu thối hay thịt thối, cá thối cũng từ họ ra thì phải, hoặc chí ít thì cũng là món họ ưa thích và hay dùng, nói thật với bà con là nó khó xơi lắm lắm, lính thì chỉ thuốc nổ, xà phòng hay shit hoặc vôi bột thì đành chịu thôi, còn lại xơi tuốt, vậy mà gặp những món của người khơ mú trong rừng sâu, hay trên núi cao thì đều tần ngần e ngại hết. Tôi rất sợ món thịt thối của họ dù họ có chế biến kiểu gì và tôi có đói cỡ nào đi nữa thì cũng khó mà thấy ngon lành gì trong cái sự ăn với những món thịt thối, da thối hay pịa, phèo..gì đó của họ. Ở một số nơi miền Tây của ta nhiều người cũng có sở thích ăn cá giống như người khmer ở Campuchia, họ thường bắt cá dưới sông hồ hay ao lạch..rồi bấm cho nó chết rồi thả lại nước, tới ngày hôm sau con cá nổi lên ngửa sình bụng trương phềnh lên họ mới vớt đem vô kho hay nấu canh chua điên điển hoặc lục bình..
Người Lào cũng làm na ná vậy nhưng họ không để cá tới trương sình như người Khmer, họ chỉ để tới lúc con cá bắt đầu nổi ngửa mà lập lờ chứ chưa nổi hẳn lên mặt nước, họ sẽ vớt lên và nấu với lá giang và củ chuối sừng xắt mỏng, với mẻ đầu gà- phải xin nói thêm về món "mẻ đầu gà" này một chút, cái tên "mẻ đầu gà" là do tôi đặt chứ họ thì không gọi thế, họ vẫn gọi là mẻ thôi, cái cách làm mẻ này thì hơi "lạ" một chút và tôi thấy lần đầu tiên khi ở Định Hoá, tỉnh Bắc Thái cũ nay là Thái Nguyên, khi thịt gà họ giữ lại nguyên cái đầu gà còn sống cả đoạn cổ và cả hai cái chân còn sống không nấu nướng gì xin thề là vậy rồi thả vào hũ mẻ, và lạ lùng là hũ mẻ làm kiểu này lại có vẻ ngon hơn là mẻ làm bình thường thì phải, nó dậy mùi hơn và nhìn cũng cũng ngon mắt hơn, giống như nuôi dấm người ta bỏ thêm trái chuối tây vào thì dấm có mùi thơm hơn vậy, hồi đó lần đầu tiên tôi thấy hũ mẻ toàn chân và đầu gà còn sống tôi đã tá hoả tưởng hũ nuôi "ma gà" của họ
, nấu chín thì có vẻ ăn đỡ ghê răng hơn, nhưng họ hoà mẻ sống ra để chấm với rau lang hay rau dền luộc thì nói thật là tôi không dám ăn thứ cơm mẻ có màu hơi hồng hồng đó, dù nó có vẻ thơm và ngậy lắm...Người Lào cũng làm mẻ như vậy, còn người Cao Lan thì khác hơn chút, khách quý tới nhà thường được chủ nhà mời ăn món canh gà, con gà chỉ chừng bốn năm lạng chặt ra nấu với..cơm thiu cùng lá sắn muối, phải gọi đúng là cơm thiu chứ chưa phải là mẻ, cơm xới ra đổ lên chiếc mẹt nhỏ nhỏ như cái sàng gạo của ta tới khi nó lên men và mọc một lớp lông màu trắng, còn hạt cơm chuyển sang màu đỏ đỏ thì họ lấy nấu với thịt gà và lá sắn, chưa biết thì múc cũng thấy ngon ngon và lạ miệng, nhưng khi biết rồi thấy hơi hoang mang chút, nhưng không thằng nào bị đau bụng cả, lạ vậy..người Cao Lan ở núi thì gà nhiều và ngon lắm, nhưng nấu thứ canh đó thì họ phải nấu bằng loại gà nặng vài trăm gram thôi chứ không nấu bằng gà to, ấy vậy mà cũng không thấy mùi tanh, mà khách quý nhắm mới được mời đấy bà con ạ
.
Người Khơ mú cũng có món cá suối nấu cơm chua kiểu đó, nhưng thú thật là tôi không dám ăn nên không biết nó thế nào, vì giống người Cam, cá sình bụng trương phềnh họ cứ để nguyên vậy nấu lên chứ không mổ nên mấy anh em chỉ cười gật đầu thôi và mon men chan tý nước chứ không dám ăn cá, do ít gia vị nên món canh này có mùi khá thum thủm.
Người Khơ mú có nhiều món ăn khá là "giết người" giống người Campuchia vậy, khi xem những clip của nhiều kênh yt Tây Bắc họ ăn sống nhiều thứ, kể cả bọ dừa, bọ xít sâu đo, hay chuồn chuồn cánh cam, niềng niễng tới cóc nhái rắn rết..đối với người Lào thì đó là bình thường, chiện nhỏ.., đất nước Lào quả là nhiều điều lạ lùng, tôi đi nhiều nơi nhưng chưa có nơi nào mà khi đến ở lại cho tôi một cảm giác tin tưởng, ấm áp, thân thuộc như trên chính Quê hương mình như ở Lào, mặc dù người Lào còn nhiều người nghèo lắm, theo số liệu của một tổ chức nào đó của thế giới từng thống kê vào năm 2018 thì gần một nửa dân số vẫn sống dưới mức nghèo khổ.., tuy vậy nhưng người Lào lại là một trong những tộc người hiền lành và tốt bụng gần nhất trong bảng top của thế giới. Hiền lành, thật thà và hiếu khách vô cùng, không riêng gì tôi mà rất nhiều người đã từng ở Lào, làm việc cùng người Lào đều nhận xét vậy, đối với tôi tôi luôn cảm giác như họ thân thuộc như người Việt vậy, và ở nơi đó, bên những người bạn đó cảm giác yên tâm như đang ở Việt Nam vậy, và người Lào cũng rất quý mến người Việt.
Dân Cam thì khác..
Ở Cam thì dân họ lại rất ít ăn thịt chó, và chó hoang nhiều vô kể, chúng sống thành bầy cũng có, đơn lẻ cũng có, và ở khắp mọi nơi, thậm chí là trong rừng sâu, ban đầu thì tôi cứ tưởng chúng là chó rừng, hay chó sói, sau mới biết chúng là chó nhà nhưng chủ đã chết hoặc đã bỏ chúng chuyển đi nơi khác, thời công xã thì lính pot lùa hết dân vào công xã lao động khổ sai, con người sống còn khổ sở thiếu thốn nói gì tới chó với mèo..gà lợn trâu bò, dê..vv thì lũ lính lùa bắt thịt hoặc nuôi làm lương thực cho chúng, ít ra còn được chăm lo hơn là chó, và bọn lính pot cũng không xơi món gâu gâu này, nên chó hoang ở khắp nơi, lang thang như du đãng bụi đời chỗ nào cũng thấy chúng, người Cam cũng dã man, nuôi chúng trông nhà chỉ là cho vui thôi chứ chả mấy khi cho ăn gì, và lũ chó cứ sinh sôi nảy nở tự thân vận động bươn chải kiếm sống từ khi vừa cai sữa mẹ nên chúng cũng chả khác gì chó rừng là mấy..
Tôi thì cũng không mặn mà lắm với món cầy tơ, nhưng vì vụ chó mèo này mà bị dân chửi vài lần tức muốn điên luôn.
Ngày đó ở O Bok gần Ampil bên kia chỗ chúng tôi ở là cái phum Lơ chamle bên trái, bên phải là lối vào rừng tre có cái bãi rất rộng, người dân thường thả trâu bò và ị bậy, chó ở đâu cả đàn tới hơn trăm con to nhỏ lớn bé chúng lượn lờ ở đó tối ngày, võng vỉa chờ chôm chỉa đồ gì đó ăn được của dân hay của chúng tôi, một hôm anh Luyện đi chợ qua ghé vào cho tôi mấy quả trứng vịt, chúng tôi hý hửng lôi ra chiên lên ăn cơm, thì hoá ra trứng đang ấp dở, trứng lộn đó, mấy thằng đành luộc ăn, phần cho thằng Th đi vắng 2 quả, thì hai hôm sau nó về được anh em bên bạn cho hẳn nửa con lợn rừng nhỏ bị vướng mìn, có thịt heo rừng chúng tôi nhanh chóng quên phắt hai quả trứng vịt kia, thế là sau đó mấy hôm, buổi trưa tôi vác dao mò ra sau bếp tính chặt cái cây làm cần câu thì nghe tiếng kêu chíp chíp..tò mò bới đống củi ra thì thấy hai quả trứng một quả bị chó gặm dở còn một quả sắp nở vỏ trứng vỡ ra có một con vịt con đang kêu thảm thiết, thấy vậy tôi gọi thêm thằng T già vào bóc quả trứng ra, một con vịt ướt mèm chui ra, chúng tôi lấy cơm nguội cho nó ăn, con vịt con khá đẹp, nhưng giống gia cầm lạ cái là khi nó chui ra khỏi vỏ trứng nó thấy ai đầu tiên thì nó nghiễm nhiên coi là "mẹ" nó, con vịt con này luẩn quẩn theo hai thằng tôi suốt ngày, nó lớn rất nhanh và có màu lông khá lạ, sau tôi mới biết đó là giống vịt trời ở tận Biển Hồ, chả biết sao trứng nó lưu lạc tới tận gần O Bok.., chúng tôi cho nó ăn suốt ngày đủ thứ giun dế, cơm cháo thừa nó càng lớn trông càng đẹp, anh em tôi đi đâu nó cũng leo lên xe jeep theo đứng chễm trệ và ị đầy sàn xe. Rồi tôi đi PoiPet mấy hôm, về thấy bọn ở nhà cay cú thông báo con PonThip-anh em nghịch ngợm đặt tên nó giống tên cô hoa hậu Thái Lan hồi đó- đã bị chó nhà bà Vổ đớp chết mất rồi, bà Vổ là tên một bà già dân nhà gần ba ri e của chúng tôi, bà này chừng hơn 50 tuổi thôi, chúng tôi không biết tên thật của bà là gì, chỉ thấy bà có hàm răng vổ đua ra như mái hiên tây nên gọi bà là bà Vổ, bà này xấu nhưng có ba cô con gái cô nào cũng đẹp, may răng không vổ như mẹ, cô út ở nhà loanh quanh còn hai cô lớn đi buôn hàng Thái từ cửa khẩu về. Bà Vổ khá ghê gớm và có vẻ như không mấy thiện cảm với chúng tôi mấy, bà chỉ giả lả vì sợ chúng tôi chứ ánh mắt mang hình dao chọc tiết lợn, mà hình như không riêng bà mà khá nhiều người dân phum Chamle này có vẻ không ưa chúng tôi, vì hồi đó khi đơn vị bạn chở quân qua do xe bị lầy, chúng tôi phải cùng lính của bạn chặt một ít cây để lót đường cho xe qua, chúng tôi không chặt mà lính phía bạn chặt, cứ nghĩ các cấp chỉ huy của họ làm việc với chính quyền phum rồi, ai ngờ sáng hôm sau dân phum kéo nhau ra dãy nhà anh em tôi ở chửi xoe xoé từ mờ sáng rồi kéo vào hẳn trong sân hò hét, có cả mấy thằng thanh niên trung niên lạ mặt đứng trong đám dân phum đó "giật dây" kích động đám dân phum, họ hò hét bắt contop VN phải đền cây cho họ, khi chúng tôi nói không chặt và quay vào nhà vì nghe lính báo lại là trưởng phum đã đồng ý đêm qua, thực ra khó chịu vì cái bót canh của chúng tôi khó buôn lậu nên tay trưởng phum nhân cơ hội giở trò thôi, sau khi đối chất đuối lý thì tay trưởng phum lại quay ra nói thái độ của chúng tôi làm họ không bằng lòng, trưởng phum này là người gốc Hoa nói lải nhải rất nhiều tiếng Cam rồi tiếng Tàu lộn tùng phèo..điên tiết tôi bước ra nổ một phát chỉ thiên rồi dõng dạc tuyên bố; Này quý vị, đất nước chúng tôi đổ bao công và của, chúng tôi bỏ cả tuổi xuân cả mạng sống để qua đây đánh giặc polpot, trước tiên là để trả thù cho người dân đất nước Việt Nam chúng tôi bị chúng giết hại, sau đó là làm nhiệm vụ quốc tế cứu đất nước quý vị và chính các quý vị khỏi nạn diệt chủng của chính đồng loại quý vị, chứ không phải sang đây để làm vừa lòng quý vị, hành động của các vị đây là gây rối trật tự trị an và ngăn cản nhiệm vụ quốc tế của chúng tôi, tôi yêu cầu giải tán ngay lập tức nếu không chúng tôi buộc phải xích tất cả quý vị lại ngay, ai có hành động chống đối tôi sẽ bắn bỏ và chịu trách nhiệm với tư cách là chỉ huy cao nhất ở đây..
Đám dân phum sợ tái mặt và lủi hết theo tay trưởng phum..
Buổi trưa hôm đó thằng Th và thằng T già làng mò qua nhà bà Vổ trước tiên là để ngắm mấy cô con gái bà sau là kiếm cớ hỏi xem có phải chó nhà bà Vổ gây án không, chả biết chúng nói gì mà bà Vổ gật lia lịa như bổ củi và còn cho chúng một con chó khá to dắt về, cả lũ hý hửng đè ra hoá kiếp luôn lấy cái nhậu, tôi thì không mặn mà với món này lắm nên không quan tâm, tôi không ăn thịt chó nên ăn cơm trước và nằm trên cái võng ngoài sân dưới cây thòi lòi ngắm gái qua đường thì mấy cô con gái nhà bà Vổ hùng hổ đi vào, dẫn đầu là cô chị cả, chưa vào tới sân đã mồm loa mép giải gào lên chửi tụi lính ăn cắp chó quý của cô, bỏ mẹ rồi, tôi quýnh quáng tụt xuống võng "vào việc" ngay....tôi ấn tượng với cô này dù tới giờ mấy chục năm rồi còn ám ảnh, vụ ấn tượng tới nỗi "nhớ nhung" cô này đúng như câu quảng cáo của hãng nước hoa cha neo " Vì một mùi hương thoảng qua, người ta có thể nhớ ai đó cả cuộc đời" quả là đúng thật..cô này hôi nách viêm cánh vào loại thượng hảo hạng chứ không phải vừa nữa, tôi xây xẩm cả mặt mày bà con ạ, cô này vào gào ầm lên cho là anh em tôi qua bắt chó của cô đó, mấy thằng đang xúm xít nấu thịt chó bỏ chạy sạch, khổ..con chó thì mốc cời ghẻ lở mà cô làm như pét cưng của cô bị chúng tôi lùa vào nồi không bằng, biết cô này mấy lần liếc mắt "đưa tình" với tôi khi đi nhờ xe chúng tôi lên cửa khẩu nhưng tôi hoảng vì mùi hương quá hớp đó mà ko dám quăng bừa đời trai vào bụi rậm nên tìm cách né, cô có vẻ a cay nên chắc nhân vụ này làm ầm ĩ đây, không dập nhanh thì có mà thối hơn shit, lên kế hoạch thật nhanh trong đầu, tôi vội chạy ra nắm tay cô dắt vào tay vớ cái quạt nan rách quạt quạt cho cô hạ hoả rồi luôn miệng phân bua, người quan trọng lúc này là bà Vổ cho con chó thì lại chẳng thấy bà đâu cả, tôi gọi gấp hai thằng lên giao nhiệm vụ thật nhanh lấy xe honda đi lùa bà vổ về ngay đây nhập hồn cho tao, không um lên bây giờ, tôi phải vừa quạt cười vừa phân bua chơi bài hoắc nam kế để đợi bọn kia lùa bà Vổ về, may quá chúng lùa được bà tống ba trên con xe honda từ một sòng tứ sắc về, thế là êm chuyện, tào lao hết sức..chả được ăn miếng nào mà vã cả mồ hôi vụ đó, quả thực chúng tôi rất ngại có gì đó um sùm là dân phum kéo tới nhòm ngó xì xồ bàn tán cay lắm, sau vụ đó tôi cấm tiệt không cho thằng nào lớ quớ liên quan tới đám dân phum, đấy..hôm đấy tụi mày toàn mỹ nhân thì bỏ chạy hết, còn trơ lại thằng hoắc nhân tao phải chịu trận suýt thì nhục, chúng nói là bà Vổ cho con chó để đền cho con vịt hồng nhan bạc mệnh kia, mà cô viêm cánh chả biết có biết hay không mà đùng đùng qua kiếm mối chửi um sùm, thôi chừa...
Trên những bước chân lang thang phiêu bạt của chúng tôi, có nhiều chuyện liên quan tới những vụ ăn hay những món ăn..ngon có, dở có nhưng có những lần ăn mà nó khiến tôi phải ám ảnh chắc có lẽ là cả đời..
Đó là một lần ở Dang Cum khi tôi chỉ huy một đơn vị bạn tổ chức lùa xong một cứ lõm của đám tàn quân pot và Xerayka do vây ráp cứ đó nhiều ngày nên lương thực gần như hết không còn gì, những người lính chiếm được lương thực của bọn tàn quân nên vội vã tổ chức nấu cơm ngay, họ bỏ ra những nắm lá giang hái vội trên đường lúc hành quân, những nắm lá đã héo rũ chuyển màu trong cóc ba lô, có chỗ còn dính cả máu của người lính...họ tìm được một cái nồi đựng mắm bò hóc và đem chia nhau nấu lá giang ăn với cơm, không hiểu sao khi ăn một chén cơm chan với thứ nước canh đó tôi bỗng rùng mình và lợm giọng, mùi mắm tanh đã đành nhưng còn một mùi gì đó rất lạ, dù rất đói nhưng tôi chỉ ăn nổi nửa chén cơm và dừng lại, anh T nói nhỏ vào tai tôi, canh mùi lạ quá em ạ, tôi cũng công nhận vì nói thật không hiểu tại sao tôi lại có cảm giác như vậy..dù tôi không phải là thánh mắm bò hóc, nhưng vẫn có cảm giác có mùi gì đó vừa gây gây tanh tanh lại thối rất nặng...
Tới đêm khi rút quân ra, trên đường đi tôi nhận được một thông tin khủng khiếp từ những người lính bạn thu thập được từ khai thác tù binh, nửa tháng trước lũ lính pot đã bắt được một lính trinh sát của bạn, chúng đã tra tấn người lính đến chết bằng vồ, sau khi đập nát từ từ chân rồi tới tay người lính đó, chúng đã tháo hai chân hai tay người lính đó ném vào cái nồi ủ mắm bò hóc..và chúng tôi không biết nên đã lấy thứ mắm đó nấu với lá giang để ăn..
Tôi đã ăn nửa chén cơm với thứ canh đó, nó rất khó nuốt nhưng vì quá đói mệt nên tôi cố nuốt lấy nửa chén để lấy sức, cơm thì ít không đủ chia nhau nên không dám đổ đi, tôi đã nhường lại cho một người lính bạn nốt chỗ cơm..
Nhưng lạ là chỉ những người lính Việt Nam cảm thấy kinh khủng và ám ảnh vì bữa ăn đó, còn những người lính bạn tôi thấy rất nhanh chóng họ quên ngay việc đó và lại cười nói như chưa có chuyện gì xảy ra...
Riêng anh em tôi thì tới tận bây giờ còn ám ảnh.
Đầu tuần lan man chút hầu chuyện mọi người cho vui thôi, chúc mọi người tuần làm việc mới vui vẻ ạ.
Phần này bác ấy viết hay quá. Đọc mà cảm giác đói nó dâng lên tận miệng luôn.
Mấy món như bò tái kiến nghe hấp dẫn ác chiến.
Đến khi đọc món bò hóc người thì thôi muốn ói luôn.
Mà mình thắc mắc là nếu cho đầu gà, chân gà máu me thế, nhỡ có trứng giun sán ký sinh trùng thì nó có sống được trong lọ mẻ không nhỉ?
Nay hỏng xe nhân cơ hội tranh thủ mặc áo vàng quần hồng, mang thêm cái mắt kính hồng.. ôm cái đt ngồi kể vài mẩu chuyện cũ cho bà con nghe chơi chút đầu tuần.
Đang ngồi uống cà phê thì nhìn thấy cây cà độc dược này là bao kỷ niệm ngày xưa rừng rú lại ùa về..
Với ai nó là "độc dược" nhưng với tôi thì lại khác, tôi khá có duyên với cây này hai lần ăn phải nó và hút cái lá nó mà không chết bà con ạ.
Lần đầu ở Kon Tum..lúc đó khổ lắm, chúng tôi được bà con Rắc Lây chỉ cho ăn trái cà đắng, bây giờ thì nó là đặc sản rồi chứ lúc đó chúng tôi ăn nó ban đầu với cơm, sau thiếu gạo thì nấu cháo, rồi hết gạo thì phải nấu nó với măng hoặc củ chụp ăn, mới ăn thì nó đắng không nuốt nổi, nhiều anh em không quen phải bỏ đầy miệng nhai mới khỏi đắng, tôi thì ăn măng đắng nhiều nên không ngại món này lắm, ăn riết còn thấy nó ngon..một hôm trong lúc đi rừng thì anh T tranh thủ hái ít cà, lạng quạng sao anh quơ luôn cả một mớ cà gai này nữa, về nấu với cua rừng và ếch...mấy anh em bị ngộ độc tưởng chết.
Còn lần hai thì ở Pu Sát, Campuchia, chúng tôi bị ngộ độc cá, bắt cá ở suối trong rừng nấu ăn với nhau, ở rừng đó có một loại cá, nhìn nửa giống cá chép nửa giống cá rô phi nhưng màu chúng sậm hơn chút, chúng tôi không biết nên bắt ăn, bị ngộ độc một trận 5 anh em gục tại chỗ miệng nôn trôn tháo, quay cuồng chao đảo, mồ hôi tuôn như tắm giữa đêm lạnh cắt da, thấy màu khó qua khỏi nên mấy anh em bảo nhau lấy đồ lành lặn sạch sẽ mặc vào chết cho đàng hoàng, rồi lết vào gần một cái phum hoang không có dân ở, để chắc ăn nếu có chết thì anh em khác tìm thấy xác, chúng tôi mò vào cái ang tháp của họ ở phìa bìa phum kế cái hồ nước dưới một cây Gáo cổ thụ cụt ngọn, ở khu đó có mỗi một cây Gáo này, cái ang tháp là nơi những nhà giàu xây nên để họ để hài cốt, người Cam không chôn người mà chỉ thiêu rồi lấy cốt đưa lên chùa, nhà nào giàu mới xây ang để chứa những hũ cốt. Khuân những hũ cốt xếp gọn lại, chúng tôi chễm chệ ngự trong ngôi miếu hoang đó chờ cái chết đến, đầu óc quay cuồng cố gắng lắm mới vào được đó nằm, còn phải đuổi rắn nữa vì trong đó khô nên lũ rắn bò vào khá nhiều.
Nằm đó tới sáng thì tôi phải bò ra để đi cầu, ngộ độc cá này nôn ói và đi cầu liên tục người lả đi quay cuồng, mắt hoa cổ khô ko nói nổi, ra phía ngoài thì tôi thấy hai cây cà độc dược rất to, tôi nhớ láng máng ngày xưa ông tôi có chữa ngộ độc thực bằng thứ quả này, tôi quơ đại mấy quả và cả lá nó bỏ vào mồm nhai nuốt, bụng nghĩ nếu khỏi thì khỏi không khỏi thì chết cho nhanh chứ cái cảm giác này khủng khiếp quá...vậy mà một lúc sau tôi nôn ra mật xanh mật vàng và đỡ thật, mồ hôi toát ra và dần dần hồn về nhập xác..thấy khoẻ hẳn lại, tôi lại chui ra hái thêm một mớ vào cho mấy anh em ăn, nhai thứ quả chết người đấy xong ai cũng ói mật xanh mật vàng và có đỡ thật..
Sau mới biết những con cá đó ăn hạt mã tiền nên thịt chúng rất độc, ngộ độc mà có đường pha ra uống ngay thì cũng đỡ nhiều nhưng lúc đó giữa rừng, đường làm gì có mà uống nên đành chịu, tôi vẫn còn nhớ những con cá đó, nhìn nó giống giống loại cá trong hang cá thần ở Thanh Hoá vậy.
Còn hút thứ lá đó nữa...đó là lần một thằng hái nhầm nó là lá cò ke ( cây đuôi chồn) đem thái nhỏ quấn hút như thuốc lá, váng hết cả đầu nhưng thật may là không bị ngộ độc, mà lại có vẻ đỡ ho hơn cây cò ke..
Cũng ở khu vực này, gần Tà sanh, dưới một khe nước cách khu công xã bỏ hoang, có lẽ trước đây là phum có dân ở, tôi ko biết nó tên là gì trên bản đồ hành quân chỉ có đánh số 37, có khá nhiều cây thốt nốt và đu đủ, có những cây đu đủ to cỡ vòng tay ôm và cao tới chục mét, người Cam ở đâu thì thường trồng cây thốt nốt, chứ rừng hoang thì rất ít thốt nốt, họ cũng không ăn trái đu đủ chín, họ chỉ ăn trái xanh, trái chín lại đem cho bò trâu hay heo ăn..lạ vậy.
Chúng tôi chặt hạ cây đu đủ lấy lõi phơi khô rồi làm thức ăn, khô thì nó ăn như củ cải khô, còn lúc tươi thì rất khó nuốt thứ đó.
Lần đó mò ra suối tắm, tôi và anh L thủ theo một quả MK3 vỏ giấy nện, loại này ngoài công dụng đánh hầm ngầm thì đánh cá là lý tưởng, nhưng hôm đó nó không nổ, chờ mãi..tiếc quả lựu đạn, anh L lại lặn xuống mò quả lựu đạn lên, khi ngoi lên tôi thấy anh giơ hai tay lên khoe..trời ơi, hai tay anh cầm hai mớ..dây chuyền vàng, vàng thật bà con ạ, anh lắp bắp nói dưới đó nhiều lắm. Tôi cũng lặn xuống xem, đúng là có vàng thật, cả dây chuyền, cả vòng và cả vàng miếng cùng xương người, xương xườn xương ống, đầu lâu lớn bé..lổn nhổn. Xương người từng đống trong rừng sâu, dưới khe hay hố ở cái mảnh đất này thì nhiều như củi..nhưng vàng thì khá lạ.
Trước đó vài lần chúng tôi cũng gặp, kinh khủng nhất là một lần khi ở một lòng khe cạn, chúng tôi gặp mấy bộ xương và trong ổ bụng một bộ xương đàn bà có rất nhiều vàng, có thể suy đoán rằng họ nuốt vàng vào bụng và trốn ở hàm ếch dưới khe, rồi mưa lũ đất sập hoặc đói khát rồi chết thì mới còn vàng vậy, chứ dân trong trại tập trung thì làm gì còn vàng bạc gì mà nuốt, còn dân vượt biên thì gặp lính pot hay lính para, xerayka thì chúng sẵn sàng mổ bụng và bẻ răng vàng ngay, rồi có lần túm được hai ba lính para khoác cả ba lô vàng đô la và ngọc phỉ, cái ba lô nặng tới ba chục cân hơn..
Tôi chạy về gọi anh em ra, hỳ hục lặn mò được thêm rất nhiều vàng nữa, đủ mọi hình thù, cục như hai ngón tay cũng có, như chiếc đũa cũng có, rồi nhẫn trơn và vòng rồi dây chuyền có mặt là hình vũ nữ Apsara..rồi hình đầu rắn. Mấy anh em gom lại tới gần chục cân, đùm trong cái ống quần mà xách nặng trĩu tay, bàn giao hết cho đơn vị bạn đang phối hợp, tài sản của người dân họ, của đất nước họ, chúng tôi không quan tâm họ sẽ xử lý thế nào,ra sao, chẳng ai thèm lấy một mẩu nhỏ, dù lúc vớt lên mấy anh em cũng đeo thử vào tay và vào cổ rồi đùa với nhau, như bây giờ có đt có mạng là cũng quăng lên phây búc khoe nhiều vàng không ngay.
Lính thì đói rách vĩ đại, sống nay chết mai nhưng mang theo vàng là điều tối kỵ với người lính, có cho cũng không thèm lấy.
Tôi từng thấy và chứng kiến nhiều câu chuyện liên quan tới vàng ngọc ở đất nước đó, nó thật kỳ lạ khó hiểu và có nhiều tình tiết khó lý giải thậm chí là ma quái...cũng phải thôi, vì đó là mồ hôi công sức và là máu là mạng sống của họ..lấy những thứ đó thì sẽ phải gánh chịu cả những điều không muốn là đương nhiên, có nhiều người hoá điên hoá dại chỉ vì những thứ đó...chẳng nên tham lam làm gì những thứ không phải của mình, không có nó mình vẫn sống tốt, có nó có khi lại ăn không ngon ngủ không yên như mấy anh bụng to đầu hói mũ cao áo dài bây giờ.
Kể thêm cho bà con nghe một câu chuyện nhỏ này, câu chuyện này khá lạ lùng khó tin và khó lý giải. Câu chuyện này tôi và 4 anh em nữa đều còn sống và hai anh có mặt trong trang tôi cùng chứng kiến..
Đó là khi chúng tôi ở Surin, Thái Lan, nơi này giáp biên giới Cam, phía bên kia dãy Dangrek là tỉnh Oddar meanchey của Campuchia, lúc tình hình chiến sự căng thẳng thì người Thái đã sơ tán dân dọc biên giới vào sâu trong nội địa để lại một vành đai trắng chỉ có các đơn vị quân sự và lũ tàn quân Polpot rút chạy sang đó lập căn cứ hậu phương...
Nơi đó là gần ngã ba Kapchoeng, đi thẳng theo đường 14 lên Prasat, rẽ trái theo đường 83 đi Sangkha qua Punang, Pisoll..
Nơi này trái ngược với phía nam bên kia núi Dangrek là Campuchia, toàn rừng rậm núi đá vực sâu cùng đói khát sốt rét kinh hồn.., bên Thái mọi thứ gần như trái ngược lại, địa hình thoai thoải, núi thấp, đất đai trù phú và khí hậu, địa lý lẫn thực vật cũng khác xa bên kia dù cùng dưới chân một dãy núi chạy dài từ Lào xuống phía biển.
Nơi này qua hạ tầng người ta bỏ không cho thấy đó là nơi từng rất trù phú, nhà cửa san sát và khá đẹp, mọi thứ còn y nguyên, người dân chỉ đi sơ tán phòng chiến tranh thôi, bom đạn chưa từng rơi xuống nơi này..
Ở đó chúng tôi làm thuê cho một công ty tư nhân, công việc là chỉ chở gỗ cao su, mủ cao su và trái cây từ khu vực Kapchoeng ra phía ga số 5 Prason, tuyến đường sắt này có nhánh thông với ga Poipet Campuchia, chúng tôi ở gần một cái ga xép nhỏ cầu bơ cầu bất hoang vắng trên con đường sắt dài bất tận xuyên qua những cánh rừng hoang vắng lưa thưa, phía bên kia đường tàu có một khu phố xá khá đông nhà, nhưng không còn dân ở, thỉnh thoảng rảnh rỗi sinh nông nổi chúng tôi mò qua đó "đột vòm" vào nhà chễm chệ ngả ngớn trên salon bật tivi xem tào lao thiên địa mỗi khi tàu sắp qua thì người ta lại đóng điện còn khi tàu đi qua thì nơi đó lại chìm trong đêm tối âm u, đường xá ở bên Thai rất đẹp, bằng phẳng và khá hiện đại dù nơi đó chỉ là tỉnh nhỏ, huyện nhỏ của họ.
Ngày thì lái máy kéo, loại máy kéo Kubota để chở hàng hoá từ rừng ra phía ngoài con lộ 83, do xe ô tô của họ toàn tay lái bên phải rất khó lái, bao lần tập lái chúng tôi toàn lao xuống ruộng nên cũng ngán, máy cày thì ngồi ở giữa lái như xe lam nên dễ xử hơn.
Do lúc đó tụi tàn quân polpot và para còn rất nhiều ở quanh khu vực đó, nhưng được cái chúng không bắn người dân Thái, do chúng đang trú ngụ nhờ bên đât Thái mà, nên chúng tôi thường tranh thủ đi đêm, tuy không lo lắm nhưng vẫn phải đề phòng "hàng hoá" nguỵ trang cẩn thận luôn sẵn sàng..
Một lần kéo hàng từ Punang ra, ba xe sầu riêng, anh em bụng no căng sầu riêng ngồi vắt vẻo trên thành xe, lúc đó tôi cầm lái, tới gần đoạn cua lên cây cầu sắt chỗ cây xăng thì đột nhiên tôi thấy bóng một người con gái đi từ ngoài đường rẽ vào ngôi nhà có cái cổng sắt sơn trắng rất đẹp, tất cả mấy anh em đều thấy ko ai bảo ai cùng ngoái cổ lại nhòm gái, ở rừng suốt thấy gái là mắt hấp háy hết...tôi mới đầu không nghĩ gì, nhưng sau đó thoáng có chút lăn tăn..tại sao lại có một cô gái ở nơi này vào giờ này nhỉ? Lúc đó là tầm 3-4 giờ sáng chứ có phải ban ngày đâu, họ cấm dân vào lại đây mà..thấy lạ lạ thôi nhưng đang vội nên tạm bỏ qua.
Đêm sau tôi không chạy mà ở nhà, khi về, thằng Đông cùng với anh bạn người Thái tên Phonvi đi hai xe về lại thông báo vẫn nhìn thấy cô đó đi từ cầu sang vào căn nhà đó..tôi thấy có gì đó hơi lạ.
Đêm hôm sau nữa trời mưa nên chung tôi không đi mà nghỉ ở nhà do đường trơn, tôi cùng Th với anh L, anh T, chia ba mũi mò ra xem sao, xác định đúng căn nhà, mấy anh em căng mắt trong đêm mà chẳng thấy gì cả, tới 5 giờ tàu chuẩn bị qua, hai cây đèn đường bắt đầu sáng lên, chúng tôi rút quân, thì khi đi ngang cánh cổng sắt ngôi nhà đó anh L, đi cạnh tôi chợt bấm vào vai tôi và đá mắt vào trong sân ngôi nhà...trời ơi, cả mấy anh em tôi cùng thấy cô gái đó, cô ta ngồi ở ngay chiếc ghế xích đu dưới dàn hoa đăng tiêu và đang đu đưa, cả mấy anh em dừng lại nhìn nhưng không ai dám trèo vào nhà của người ta, không ai bảo ai nhưng mấy anh em cùng thấy thật khó hiểu..tại sao lại có một cô gái ở nơi này trong thời điểm này..
Qua hôm sau, thằng Th, thì thào rủ tôi, lúc đó tầm 10 giờ sáng..; Em với anh qua đó đi, mang máy tới đỗ ở cổng vờ hỏng máy trèo vào..., nghe bùi tai tôi gật đầu. Hai thằng lái chiếc máy kéo tới cổng ngôi nhà, vờ hỏng máy đứng lại sửa, nhòm ngó xem bên trong thế nào, thật kỳ lạ..cửa đóng và mọi thứ im lìm.. bảo Th, đứng ngoài, tôi leo qua cổng mò vào trong, miệng gào ông ổng xem có ai không...nhưng ko hề có ai, khoảng sân phía trước cỏ đã lác đác mọc và lá hoa đăng tiêu rụng một lớp khá dày, tôi vờ làng xàng lượn qua lại dưới giàn cây và lén tới gần cái xích đu, nghiêng mặt nhìn lên cái ghế..một lớp bụi khá dày..chưng tỏ lâu không có ai ngồi lên..vậy thì cô gái tối đêm qua ngồi đây là gì nhỉ?
Nghiêng ngó xem mọi thứ xung quanh, tôi đảm bảo rằng căn nhà rất đẹp đó đã lâu không có người ở, mọi thứ đều phủ một lớp bụi...
Đến đêm, rủ thêm anh L, tôi và Th, cùng anh L, kéo ra ngôi nhà đó, anh L, ngồi ngoài sân canh chừng, tôi cùng Th, quyết định leo lên tầng nhòm vào trong.., bên trong tối hù, mọi thứ vẫn nguyên vẹn, phòng khách rất đẹp, tranh ảnh treo đầy tường..sau khi mở được khoá tầng hai, hai anh em tôi lần mò vào trong căn nhà...hoàn toàn yên lặng, kiểm tra bếp và bàn nước thì không có dấu hiệu có người ở đó...tới khi lên lầu ba nhỏ nhỏ phía trên, hai thằng sững người, phía trên một ban thờ là một tấm hình, có hai cô gái chừng 16-17 tuổi mặc váy hoa xanh nhạt đang khoác vai nhau...sau khi chắp tay cúi đầu xin lỗi họ, chúng tôi trở xuống, lần mò leo ra ngoài sau khi khoá căn nhà cẩn thận lại.
Có môt việc rất lạ xảy ra khi chúng tôi leo qua hàng rào ra ngoài...cây đàn piano ở phòng khách khi nãy tôi đã kiểm tra kỹ, và đang đóng nắp bỗng vang lên hàng loạt âm thanh nghe rõ mồn một.. ngay lập tức tôi cùng Th, nhảy ngược trở lại sân và lao như bay vào nhà, bật đèn soi qua cửa kính..cây đàn vẫn y nguyên nắp đậy, không có ai trong nhà cả..Th, đứng yên và chăm chú nhìn phía căn phòng, nó chỉ cho tôi tấm rèm cửa dường như vẫn còn lay động nhè nhẹ, trong nhà thì không có gió...
Nhìn một lúc rồi hai thằng tắt đèn quay ra, khi đi ra tôi khẽ kín đáo liếc cái xích đu, vì nó khẽ đu đưa nhè nhẹ nhè nhẹ...có thể là do gió thổi..
Sau này mỗi khi nhắc tới chuyện này mấy anh em vẫn thắc mắc với nhau, không hiểu cô gái chúng tôi từng nhìn thấy đó là người hay là thứ gì nữa..
Cũng có thể là chúng tôi nhìn lầm hay nghe lầm những âm thanh thôi.
Ở rừng thì toàn thấy khỉ nên ra phố thấy các em gái thì hoa mắt là đương nhiên thôi phải không bà con.
Sau mới biết những con cá đó ăn hạt mã tiền nên thịt chúng rất độc, ngộ độc mà có đường pha ra uống ngay thì cũng đỡ nhiều nhưng lúc đó giữa rừng, đường làm gì có mà uống nên đành chịu, tôi vẫn còn nhớ những con cá đó, nhìn nó giống giống loại cá trong hang cá thần ở Thanh Hoá vậy.
Tiếp theo là vụ dân Cam cá tươi không ăn mà khoái ăn con cá chết sình là có thật luôn.
