Mình phân tích chi tiết nhé:
1. Về độ phức tạp để lập LCTT gián tiếp và trực tiếp:
- LCTT trực tiếp chỉ cần chạy theo tài khoản đối ứng với các tài khoản tiền.
- LCTT gián tiếp để lập đủ và đúng mẫu cần chạy đối ứng trên số lượng tài khoản lớn hơn nhiêu. Tuy nhiên có thể lập nhanh dạng rút gọn bằng cách trừ trực tiếp trên BS là có thể tạm dùng được rồi.
Khi triển khai các phần mềm kế toán / ERP phân hệ FI, báo cáo LCTT gián tiếp luôn luôn khó lập hơn, logic phức tạp hơn LCTT trực tiếp.
Mình chưa rõ IFRS recommend dùng LCTT trực tiếp vì lý do gì, bạn có thể dẫn chứng cụ thể hơn, nhưng lý do duy nhất mình cảm thấy là LCTT trực tiếp "dễ" lập hơn, đó là lý do vì sao đa phần các báo cáo tài chính ở các công ty nhỏ gửi thuế đều lập ở dạng này (LCTT TT).
Tất cả các quỹ, các bên đầu tư mình từng làm việc / hợp tác chưa thấy bên nào đánh giá cao LCTT trực tiếp, tất cả đều yêu cầu báo cáo LCTT gián tiếp đầy đủ hoặc tối thiểu là dạng rút gọn trừ trực tiếp từ BS trong các báo cáo đánh giá hay giám sát các khoản đầu tư
2. Về ứng dụng báo cáo trong phân tích tài chính:
Có vẻ bạn đang tập trung vào việc nhìn chính xác trong kỳ đó doanh nghiệp đã bỏ ra bao nhiêu tiền để làm cụ thể việc gì => nhưng nhìn như vậy xong thì bạn có kết luận được đó là tốt hay xấu? Mình nghĩ là khó, cho dù bạn có so sánh với kỳ trước.
Nhưng với LCTT gián tiếp, mục tiêu đọc báo cáo là nhìn dòng tiền đi đâu? về đâu? đang nằm ở đâu. Nó khác với việc chi vì cái gì hay thu vì cái gì, giống như việc xem dòng nước đang chảy nó bị nông ở đâu, trũng ở đâu, những chỗ đó làm dòng nước tắc hay thay đổi vận tốc chảy ra sao, từ đó có các giải pháp khơi thông cho dòng nước nó chảy điều độ. Trong khi đó với LCTT trực tiếp, bạn chỉ nhìn được nước đổ vào với nước đổ ra chênh nhau ntn.
Để mình lấy một ví dụ cụ thể nhé:
Bạn nhìn vào LCTT trực tiếp và thấy trong kỳ chi trả cho NCC 10 tỷ => vậy việc chi ra 10 tỷ là tốt hay xấu? Quá khó để đánh giá. Giờ giả sử kỳ trước bạn chi 8 tỷ, so sánh với kỳ này có vẻ bạn đang chi nhiều hơn cho NCC 2 tỷ => tốt hay xấu? Có thể bạn sẽ kết luận là xấu vì phải chi nhiều hơn cho NCC, dòng ra đang tăng so với kỳ trước. Nhưng nếu cũng trong kỳ đó bạn được nợ thêm NCC đến 15 tỷ thì sao? Rõ ràng trả 10 tỷ mà nợ thêm đc 15 tỷ, chiếm dụng thêm của NCC hẳn 5 tỷ => quá hời.
Với LCTT gián tiếp thì sao, khoản mục tăng giảm các khoản phải trả chứa đựng cả việc chi trả lẫn nợ thêm. Nó không quan tâm chi ra bao nhiêu, nợ thêm bao nhiều. Nó chỉ cần biết khoản phải trả NCC tăng lên 5 tỷ, có nghĩa là bạn đang chiếm dụng "thêm" của NCC 5 tỷ dòng tiền => từ đó đánh giá được chính sách mua hàng hay hiệu quả hoạt động của đội ngũ purchasing. Tương tự với các khoản mục khác như phải thu, tồn kho,... Nó giúp người phân tích trả lời được các câu hỏi kiểu như lãi nhiều mà sao không thấy tiền đâu? Vì nó bị khách hàng chiếm dụng, vì nó bị ngâm ở giá trị tồn kho,...
Túm lại, LCTT trực tiếp chỉ cho thấy cái nhìn tổng thể dòng tiền trong kỳ tăng hay giảm. Còn với LCTT giản tiếp, bạn có thể nhìn rõ được lý do tại sao nó tăng / giảm, từ đó đánh giá được đúng hiện trạng và có giải pháp quản trị dòng tiền cho các kỳ tiếp theo.