Đã giải thích cặn kẽ cho mấy lần rồi mà vẫn không hiểu nhỉ, nay có dịp gặp lại quá lười nói thì thôi tặng luôn một bài chuyên khảo ngắn dưới 100 trang thôi ráng đọc rồi ông bỏ cái tư tưởng đấy đi:
https://library.lol/main/6EDA68B920F707E49A418C339139E01A (
The Tradition of Ancient Greek Democracy and Its Importance for Modern Democracy)
Nói ngắn gọn thì từ cổ chí kim (hiển nhiên không tính trước khi Roma được biết đến) thằng Roma vẫn luôn được đặt lên hàng đầu, có nói đến thằng thứ hai thì luôn là Sparta hoặc Venice (vào thời phục Hưng) chứ không bao giờ là Athens hết. Điều này đúng với mọi nhà tư tưởng từ Plato, Aristotles, Polybios, Plutarchos (cổ đại), Machiavelli (viết quyển "Luận về Livy", thể chế cộng hòa La Mã mới là thể chế ông ta cho là ưu việt nhất, Machiavelli viết cuốn quân vương chỉ để lấy lòng Lorenzo de Medici đang cai trị Florence), Paolo Paruta (chính trị gia và nhà tư tưởng người Venice so sánh cộng hoà Roma vs Venice), Gasparo Contarini (một ông Venice nữa) (phục hưng) đến Montesquieu, Rousseau, các quốc phụ Hoa Kỳ (khai sáng).
Roma và Sparta/Venice là trung tâm của mọi cuộc tranh luận chính trị về sự ưu việt giữa một nền cộng hòa bình dân (đúng, so với hai thằng kia thì thằng Rome vẫn được tính là bình dân), có xu hướng bành trướng (expansionism) và một nền cộng hòa quý tộc, có xu hướng tự cô lập (isolationism). Thằng Athens gần như không bao giờ được nhắc tới hoặc nếu có thì luôn là để phê phán, không có cửa để đặt cạnh so sánh với 3 thằng kể trên.
Chính Rome, chứ không phải Athens mới là thằng ảnh hưởng to lớn nhất tới cả 2 cuộc cách mạng cộng hòa vĩ đại ở hai bên bờ đại tây dương là cách mạng Mỹ và Pháp, vì vậy nên thượng viện Mỹ mới được gọi là "Senate" họp ở đồi "Capitol" lãnh đạo cao nhất trong chính phủ Pháp mới lập ra được gọi là "Consul" và ngày nay biểu tượng rìu fasces đặc trưng của cộng hòa La Mã vẫn xuất hiện trên quốc huy Pháp hay phòng hạ viện Mỹ. Alexander Hamilton trong Federalist Papers số 34 còn ghi rõ "and the Roman republic attained to the utmost height of human greatnes" một lần nữa thể hiện rất rõ sự ưu ái của lão nói riêng và nguyên dàn quốc phụ Mỹ và tất cả nhà tư tưởng thời khai sáng nằm về đâu rồi.
Còn thằng Athens thì sau khi chìm nghỉm hàng ngàn năm thì tới tận đâu đó cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 mới được vớt lên lại, đầu tiên là bởi một nhóm các sử gia người Đức. Nhưng tới lúc này thì các cải cách ở Châu Âu như đã nói trên đã xong lâu rồi, Athens hay các nhân vật lỗi lạc từ nó như Solon hay Pericles chỉ được thỉnh thoảng đem ra lãng mạn hóa và mang tính biểu tượng chứ không có nhiều ảnh hưởng thật sự. Trong bài tác giả cũng chỉ ra rõ nhiều nơi xuất hiện thể chế dân chủ độc lập chứ hoàn toàn không liên quan tới Hy Lạp (vì nhiều khi họ còn không biết nó tồn tại), ví dụ dân chủ ở Anh đã có gốc rễ hàng ngàn năm từ cơ chế Witan thời anglo saxon rồi Magna Carta,...
Còn bản chất của sự khác biệt rõ ràng này giữa La Mã và Hy Lạp mấy lần trước t đã giải thích rồi, lần này chỉ tung bằng chứng là chính để khỏi phải cãi.
định nghĩa lại khái niệm cái nôi văn minh à?
