shamanking000
Senior Member
Trở lại với chủ đề phóng xạ của chủ thớt. Có lẽ do chỉ xuất phát từ định tính và kiến thức phổ thông nên có nhiều vấn đề nó không rõ ràng lắm.
Sẵn đây thì mình chia sẻ thêm về phóng xạ (với một chút định lượng) cho các fen nào quan tâm.
.........
Đầu tiên muốn làm gì cũng phải có định nghĩa. Do đó, Phóng xạ được định nghĩa là quá trình mà một hạt nhân không bền thay đổi trạng thái hoặc phân rã thành hạt nhân khác (để đạt được trạng thái bền) và phát ra bức xạ.
Thông thường, quá trình phát bức xạ này thường phân làm 3 loại dựa trên hạt phát ra: alpha (He-4), beta (- hoặc +) và gamma.
Phương trình cơ bản có dạng: A -> a + B
Các đặc trưng:
- Chu kỳ (T): thời gian để từ N hạt ban đầu phân rã còn N/2 hạt.
- Hằng số phân rã (lambda): đặc trưng cho khả năng (xác suất) phân rã của hạt nhân A. lambda=ln2/T. Mỗi hạt nhân có một hằng số riêng.
- Hoạt độ phóng xạ (R): số hạt nhân phân rã trong một đơn vị thời gian tại thời điểm t. Ví dụ: tại lúc 7h có một người dùng detector đo được hoạt độ của một mẫu Tc-99m là 0.1 mCi. Có nghĩa là tại lúc 7h, mẫu của chúng ta đang có 3.700.000 hạt nhân bị phân rã trong một giây. R=R(0).exp(-lambda*t).
Trong đó, R(0) là hoạt độ ban đầu của nguồn phóng xạ, R(0)=lambda*N(0) với N(0) là tổng số hạt nhân phóng xạ ban đầu.
Đơn vị chuẩn của hoạt độ là Becquerel (Bq) theo quy ước: 1Bq=1 phân rã / 1 giây.
Đơn vị thường dùng: Curie (Ci) theo quy ước: 1 Ci = 3,7.10^10 Bq
Khi tính trên một đơn vị khối lượng hay đơn vị thể tích thì ta sẽ được hoạt độ riêng.
Khi đi bệnh viện, hay đọc tin tức báo chí này nọ về sự cố hạt nhân thường sẽ nghe đơn vị này, lúc đó người ta đang nói đến chính là hoạt độ.
VD:
View attachment 2434685
Thì khi đó 1500 Bq/l có nghĩa là trong 1 lít nước, thì có 1500 hạt nhân tritium phân rã trong thời gian 1 giây.
.............
Trở lại với cái câu trả lời của chủ thớt về chu kỳ bán rã và khi nào thì phóng xạ dừng lại.
Câu trả lời đó là: Có trời mới biết !
Bởi vì: Phóng xạ là một quá trình tự nhiên tuân theo quy luật xác suất thống kê. Ý nghĩa xác suất của nó nằm ở chỗ.
Nếu xét 1 hạt nhân phóng xạ có chu kỳ T=1 ngày, vậy thì sau 1 ngày nó có phân rã hay không? Câu trả lời là không biết, có thể nó phân rã trước đó, sau đó hoặc hàng chục tỷ năm sau nó mới phân rã, hoặc nó không phân rã luôn cũng được, nó phân rã khi nào là việc của nó, nó thích thì nó phân rã không thích thì không phân rã.
Nếu xét 10 tỷ hạt nhân phóng xạ có chu kỳ T=1 ngày. Vậy thì sau 1 ngày nó phân rã thế nào? Vì nó tuân theo quy luật thống kế xác suất, cho nên sau 1 ngày số hạt nhân phóng xạ còn lại sẽ là khoảng 5 tỷ hạt, sau 2 ngày là 2,5 tỷ hạt, sau 3 ngày là 1,25 tỷ hạt,......Do đó nó sẽ tiến dần về không, nhưng nó có bằng 0 hay không thì không biết, có thể bằng cũng có thể không.
Vậy khi nào phóng xạ dừng lại? Cũng không biết. Ta chỉ biết rằng sau một khoảng thời gian rất dài so với chu kỳ phóng xạ thì số hạt nhân phóng xạ còn lại là rất ít, khi đó xét về mặt tác động mà nói thì ta có thể xem như không còn phóng xạ nữa (đối với hạt nhân đang xét).
Theo mình biết thì sau thời gian bằng chu kì bán rã kia thì hoạt độ sẽ còn bằng 1/2 thời điểm đo đầu.
Để xem phóng xạ có nguy hiểm cho người hay ko thì còn từ hoạt độ còn cần nhân thêm nhiều hệ số liên quan đến thời gian,khoảng cách, che chắn và cả vị trí tiếp xúc phóng xạ trên cơ thể nữa . Từ đó mới có thể tính đc liều , suất liều phóng xạ mà người tiếp xúc phải nhận.
) nhưng không được vào đâu
