Theo cách mình hiểu:
1. Đầu tiên phải biết tới 1 sản phẩm của bank: Cho vay thế chấp dựa trên chính sổ tiết kiệm hiện hữu. Lý do cho sản phẩm này là nhiều người gửi tiết kiệm khoản lớn, kì hạn dài (>2 năm) để được làm KH VIP và có lãi ưu đãi. Nhưng lại có nhu cầu dùng tiền ngắn hạn, nên bank cho phép cầm cố chính khoản tiết kiệm này để vay. Logic thì đây là loại an toàn nhất cho bank, chả thể mất gì, khách ko trả tiền thì moi tiền từ sổ ra là xong.
Ví dụ: Gửi 10 tỷ, kì hạn 2 năm, lãi 12%/năm. Sau 2 năm rút cả gốc lẫn lãi được xấp xỉ 10 tỷ gốc + 2,4 tỷ lãi.
Sau đó phát sinh nhu cầu cần 2 tỷ kinh doanh (hùn vốn đầu tư). Nên đi thế chấp sổ tiết kiệm vay 2 tỷ, lãi 15%/năm để kinh doanh. Sau 1 năm đầu tư thành công, lãi 20%, cầm về 2,4 tỷ, trả khoản vay cả lãi là 2,15 tỷ, lời 250 củ mà tiền tiết kiệm còn nguyên.
2. Về vụ việc, lão Toàn và chị Thành lợi dụng chính sản phẩm này để khai thác. Ngoài ra chắc chắn còn cần nhân viên tín dụng trong bank cấu kết nữa. Cụ thể:
- Không biết tự giàu, hay huy động từ đâu, lão Toàn có tiền và đem gửi tiết kiệm 1 đống tiền.
- Lão Toàn sau đó lấy sổ tiết kiệm. Đáng ra như người ta thì đem về cất két, thì lão lại đưa cho Thành, với danh nghĩa là Thành trả tiền lãi ngay cho Toàn dùng, rồi tới khi nào đóng sổ thì Thành lấy phần lãi bank trả. Giao dịch nghe rất bình thường, với Toàn thì là cần tiền ngay; còn với Thành thì là khoản đầu tư.
- Sau đó Thành này cầm sổ đi... cắm vào bank để vay thế chấp bằng sản phẩm tín dụng mô tả ở trên. Đúng ra chỉ có chủ sổ tiết kiệm, là ông Toàn, mới được làm vậy. Nhưng Thành cấu kết với nhân viên tín dụng ở bank, ký giả ông Toàn (hoặc cũng có thể là chính lão Toàn ký). Không cần sự có mặt và xuất trình CCCD của Toàn, nhân viên bank vẫn xác nhận hồ sơ và giải ngân cho Thành vay.
- Bank không phát hiện ra bất thường, vì cuối cùng hồ sơ lưu về bank cũng chỉ là 1 cuốn sổ tiết kiệm, 1 photo CCCD của ông Toàn - thứ mà vốn khi giao dịch dân sự với ông Toàn thì Thành kiểu gì cũng có, và 1 đơn vay có chữ ký xác nhận của Toàn.
Cho nên tới khúc này thì ông Toàn hoàn toàn có thể khiếu nại là mình chẳng biết gì, chẳng ký gì. Đáng ra Bank phải trả lại toàn bộ cả gốc lẫn lãi cho các khoản vay của ông Toàn, vì giao dịch dân sự giữa bank và Thành là vô hiệu (do Thành nhận là giả mạo chữ ký Toàn). Còn Thành khắc phục như nào thì là giữa Thành và bank, klq tới Toàn.
Kết cục: ông Toàn giữ nguyên tiền X tỷ, có cả lãi. Thành cầm 1 khoản gần bằng X giấu nhẹm đâu đó, kêu không có tiền. Bank mất tiền cho Thành nên muốn chơi bài "thanh lý" tài sản cầm cố là sổ của ông Toàn mà không có trôi.