Trước tiên, tôi cần phải phân loại mật cho các anh trước đã:
Mật giả: Là mật được nấu bằng các loại đường hoặc mạch nha, hoặc là hàn the, nói chung là mật giả mạo, thời điểm hiện tại mật này không còn tồn tại nữa, lý do là giá mật nuôi đã quá rẻ rồi.
Mật ong nuôi:
- Mật cho ăn đường và lấy mật luôn: Cái này cũng ko khác mật giả là mấy, 1 thứ chất lỏng keo nhớt, ngọt kiểu lờ lờ, cái nổi bật là cảm giác nhớt nhớt, để lâu rất dễ biến chất - cái này dễ thấy, nếm là biết ngay.
- Mật ong nuôi cho ăn hoa lấy mật, khai thác kiểu cầu quay: Thông thường là ong Ý (ong ngoại), 1 số nơi dùng ong mật (ong rừng) bắt về để nuôi, cần phải nói rằng ong rừng nuôi nếu nuôi bộ, khai thác bằng cách cắt sáp thì chất lượng không khác gì ong rừng, nhưng nếu ong rừng nuôi cho ăn, khai thác bằng cách quay mật thì chất lượng mật cũng không khác mấy so với ong Ý.
Mật ong rừng:
Là ong khai thác trong tự nhiên, hoặc là ong mật nuôi 1 cách dân dã, không cho ăn, không ứng dụng các "công nghệ hiện đại" như cầu quay chân tầng, máy tách nước, chỉ đơn giản là cắt sáp và vắt. Có 3 loại ong rừng:
- Ong ruồi: Cái này không có mật thương phẩm đâu nên ko cần phân biệt, nếu người ta bán tổ ong ruồi thì thường là nguyên tổ, tổ có 1 sáp tròn tầm vài lạng đến 2kg là kịch, ong này nhỏ con, làm ở các cây bụi nhỏ, mật ăn chơi thôi ko có tác dụng gì mấy, ăn khá ngon. Con ong ruồi bé như con ruồi, đốt đau nhẹ, hơi ngứa.
- Ong khoái: Loại mật rừng chủ yếu nhất được bán trên thị trường, khá phổ biến, ong làm tổ trên các cây to hoặc vách đá, tổ làm lộ thiên, tổ chỉ bao gồm 1 sáp duy nhất, sáp khá mỏng nên khi khai thác là nát sáp ngay, khó giữ hình dạng tổ. Con ong khoái bằng đầu ngón tay út, thân dài, đốt cực đau.
- Ong mật (ong vàng): Là loại mật rừng chỉ có số lượng ở 1 số nơi thôi, ko nhiều như ong khoái, ong mật to cỡ đầu đũa, thích làm tổ trong các hốc đá, lỗ đất, bọng cây rỗng, nói chung là làm trong hốc kín, không làm tổ lộ thiên, tổ gồm nhiều sáp mỏng (giống như ong nuôi, nhưng con ong mật nhỏ hơn ong nuôi khá nhiều). Đây là loại mật mình bán, ăn không ngon bằng ong ruồi hay ong khoái (tất nhiên là hơn ong nuôi kha khá rồi), nhưng tác dụng chữa bệnh thì cực tốt.
Trong các loại ong rừng thì ong khoái được thương gia mua bán nhiều nhất, do số lượng lớn - 1 tổ ong khoái có thể cho tới 10 lít mật, thậm chí có tổ lâu năm cho 20-30 lít, sáp ong khoái mỏng nên vắt ít bị hao, cho nên tuy giá mật cả sáp cao hơn so với ong mật nhưng giá mật tính theo lít thì lại rẻ hơn.
Phân biệt:
Thời điểm này không có mật giả đâu, mật giả thì quá dễ phân biệt, tất cả các cách trên mạng đều có thể dùng được, do chứa nhiều nước nên dễ thấm qua giấy ăn, dễ tan trong nước, nhanh chóng bị chua, dù làm từ đường hay mạch nha thì thành phần chính cũng là sacaro, ngọt gắt.
Phân biệt khó khăn nhất, và cũng lập lờ nhất, đó là mật nuôi và mật rừng
Các gian thương thường hay có những từ kiểu như: Mật nguyên chất, mật tự nhiên, mật thật... nhưng đều không đề cập tới:
Mật nuôi hay
Mật rừng, hoặc như một số ông thì cho rằng ong nuôi nhưng đặt tổ trong rừng thì nó là mật rừng.
Trước tiên tôi nói tới các tính chất của mật ong, miễn không phải loại mật cho ăn đường và lấy mật luôn, thì mật ong đều có các tính chất:
- Đóng đường: Ở nhiệt độ mát mẻ dưới 25 độ thì ong nuôi hay ong rừng đều đóng đường, nhiệt độ càng thấp việc đóng đường diễn ra càng nhanh, thông thường thì dù là loại mật đặc nhất cũng sẽ đóng đường sau 02 tháng để trong ngăn mát tủ lạnh, việc đóng đường này do nước bị tách ra khỏi mật ong, dẫn tới tạo thành các phân tử đường ngậm nước dạng kết tinh, chỉ cần phơi ra nắng hoặc ngâm vào nước nóng thì mật sẽ chảy lại như cũ - mật nuôi hay mật rừng đều thế.
- Kiến và các côn trùng khác: Đều thích mật hết, dù là nuôi hay rừng, bản chất của bọn côn trùng đặc biệt là kiến đều hảo ngọt, trừ các loại mang chất độc có thể giết chết chúng như mật giả, còn thì mật nuôi hay mật rừng đều hút kiến, vì thế nuôi ong người ta cũng cần có biện pháp chống kiến, như đặt chân tổ lên bát nước, hoặc buộc giẻ tẩm nhớt ở chân tổ, dĩ nhiên khu vực nào ko có kiến thì ko cần. Mật rừng hút kiến mạnh hơn do mùi thơm hơn.
Giờ tôi đi ăn phát đã, tối về tôi sẽ hướng dẫn cách phân biệt.